چه کسانی نباید دانه چیا مصرف کنند؟ نکاتی که باید بدانید!
در تمدنهای قدیم آزتک و مایا از دانه چیا برای اهداف دارویی، مراسم مذهبی، لوازم آرایشی بهره می‌بردند. دانه چیا سرشار از فیبر و مواد مغذی لازم برای بدن است. این دانه به بهبود سلامت قلب و تنظیم دستگاه گوارش کمک می‌کند. بسیاری از افراد از دانه چیا برای کاهش وزن استفاده می‌کنند.
اما آیا مصرف دانه چیا برای همه مناسب است؟ چه کسانی نباید دانه چیا مصرف کنند؟ طریقه مصرف دانه چیا چیست؟ میزان مصرف دانه چیا در روز باید چقدر باشد؟ مضرات دانه چیا برای زنان و فواید این دانه کدام است؟ اینها پرسش‌هایی است که قصد داریم در این مقاله از سایت طب خونه بررسی کنیم. اگر به سلامتی خود اهمیت می‌دهید یا به‌تازگی دانه چیا را در فهرست غذایی خود قرار داده‌اید تا پایان مطالب با ما همراه باشید.
دانه چیا چیست؛ فلفل نبین چه ریزه بشکن ببین چه تیزه!
دانه چیا یا دانه مکزیکی دانه سیاه و ریز گیاه چیا است. این دانه بومی مکزیک و گواتمالا محسوب می‌شود و در رژیم‌های غذایی آزتک‌ها و مایاهای باستانی قرار دارد. چیا در زبان باستانی مایا به معنای قدرت است. دانه‌های چیا کوچک، مسطح و بیضی شکل با بافتی براق و صاف هستند. این دانه‌ها در رنگ‌های سفید، قهوه‌ای یا سیاه وجود دارند.
دانه‌های چیا متنوع هستند. این دانه کاربردهای زیادی دارد. برای مثال می‌توان آن را خیس و به فرنی اضافه کرد؛ از آن پودینگ تهیه کرد یا در غذاهای پخته مصرف نمود. همچنین می‌توان روی سالاد یا ماست از چیا استفاده کرد.
ارزش غذایی دانه چیا؛ سرشار از فیبر و مواد معدنی!
دانه چیا مقادیر زیادی فیبر و اسیدهای چرب امگا 3، پروتئین مواد معدنی ضروری و آنتی اکسیدان در خود دارد. می‌توانید در جدول زیر ارزش غذایی ترکیبات موجود در دانه چیا را مشاهده کنید:
| ماده مغزی موجود در دانه چیا | ارزش غذایی |
| کالری | 138 |
| آهن | 12 درصد از ارزش روزانه(DV) |
| کربوهیدرات | 11.9 گرم |
| چربی | 8.7 گرم |
| پروتئین | 4.7 گرم |
| شکر | 0 |
| فیبر | 9.8 گرم |
| کلسیم | 14 درصد از DV |
| منیزیم | 23 درصد از DV |
| فسفر | 20 درصد از DV |
| روی | 12 درصد از DV |
| ویتامین B1 | 15 درصد از DV |
| ویتامین B3 | 16 درصد از DV |
دانه چیا فاقد هر نوع گلوتن است. این مشخصات تغذیه‌ای برای یک وعده غذایی از دانه چیا بسیار چشمگیر است. یعنی حدود دو قاشق غذاخوری از دانه چیا تمام مواد مغذی مذکور در جدول بالا را در خود دارد.
دانه چیا برای چه کسانی مضر است؛ مراقبت‌های لازم در مصرف دانه چیا!
دانه چیا به‌رغم خواص زیادی که دارد برای تمام افراد مناسب نیست. کسانی که مصرف دانه چیا برایشان خطر دارد باید در مصرف دانه چیا احتیاط نموده و میزان کمتری از این دانه را در برنامه غذایی خود بگنجانند. در این بخش به بررسی گروه‌هایی می‌پردازیم که خوردن دانه چیا ممکن است برایشان خطرناک باشد.
افراد با بیماری‌های گوارشی؛ مصرف دانه چیا را به حداقل برسانید!
دانه چیا سرشار از فیبر است و با این که به تنظیم سیستم گوارشی کمک می‌کند مصرف زیاد آن با مشکلات گوارشی همراه خواهد بود. افرادی که از بیماری گوارشی رنج می‌برند یا سندروم روده تحریک‌پذیر دارند باید از مصرف بیش از حد دانه چیا خودداری نمایند. مصرف دانه چیا برای کسانی که بیماری‌هایی مانند درد شکم، یبوست، اسهال و نفخ دارند مضر است.
افراد دارای خون رقیق؛ در مصرف دانه چیا با پزشک مشورت کنید!
دوز زیاد از چربی امگا 3 در دانه چیا ممکن است اثرات رقیق کننده بر خون داشته باشند. اگر از داروهای رقیق کننده خون استفاده می‌کنید بهتر است دانه چیا نخورید یا مقادیر زیادی از آن را در رژیم غذایی خود قرار ندهید. اگر مایل به مصرف میزان بیشتری از دانه چیا بودید با پزشک خود صحبت کنید.
آلرژی به دانه‌های گیاهی؛ حساسیت به دانه چیا تهدیدکننده سلامت!
برخی ممکن است به دانه چیا حساسیت داشته باشند. این افراد پس از خوردن دانه چیا واکنش‌های غیرمعمول آلرژیک نشان می‌دهند. علائم آلرژی شامل استفراغ، اسهال و خارش لب یا زبان است.
در موارد شدید حساسیت به دانه چیا فرد دچار آنافیلاکسی می‌شود. در وضعیت آنافیلاکسی بیمار به تنگی نفس مبتلا می‌شود، گلویش می‌گیرد و در قفسه سینه احساس فشار می‌کند.
گزاارش‌های حساسیت به دانه چیا چندان زیاد نبوده، ولی مستند است. اگر برای اولین بار دانه چیا را امتحان کردید و علائم آلرژی غذایی تجربه نمودید فوراً مصرف آن را قطع نمایید و به پزشک مراجعه نمایید.
مبتلایان به دیابت؛ بررسی تداخل‌های دارویی با دانه چیا را در اولویت قرار دهید!
اغلب دانه چیا می‌تواند به کنترل قند خون کمک کند و میزان آن را کاهش دهد. با این حال، مصرف زیاد دانه چیا ممکن است با داروهای دیابت تداخل داشته باشد و باعث کاهش بیش از حد قند خون شود. بنابراین، اگر دیابت دارید و داروهای کنترل قند خون می‌خورید قبل از امتحان دانه چیا حتماً با پزشک مشورت کنید.
فواید دانه چیا برای سلامتی؛ دانه‌ی همه‌کاره!
از فواید دانه چیا می‌توان به تقویت سلامت قلب، تنظیم سیستم گوارش، کاهش فشار خون، استحکام بخشیدن به استخوان‌ها و مدیریت قند خون بدن اشاره کرد. دانه چیا نوعی دانه همه‌کاره است و در بسیاری موارد می‌تواند استفاده شود. در ادامه فواید دانه چیا را توضیح می‌دهیم.
دانه چیا سرشار از آنتی اکسیدان؛ محافظ قلب و ضد سرطان!
دانه چیا سرشار از آنتی اکسیدان‌های قوی است. این آنتی اکسیدان‌ها نه‌تنها مانع از فاسد شدن چربی‌های حساس موجود در دانه چیا می‌شوند، بلکه با خنثی کردن مولکول‌های فعال باعث از بین رفتنِ ترکیبات سلولی می‌شوند که برای بدن مضر هستند.
در دانه چیا آنتی اکسیدان‌های خاصی مثل اسید کلروژنیک، کافئیک اسسید و میریستین، کورستین و کامفرول وجود دارد. همه این آنتی اکسیدان‌ها محافظ قلب و کبد هستند و خاصیت ضد سرطانی دارند. برای مثال اسید کلروژنیک به کاهش فشار خون کمک می‌کند. اسید کافئیک دارای اثرات ضد التهابی است. اسید چرب امگا 3 موجود در دانه چیا به کاهش خطر بیماری قلبی کمک می‌کند. طبق پژوهش‌های انسانی مصرف دانه چیا در برخی افراد تأثیر زیادی بر کاهش فشار خون افراد داشته است.
دانه چیا مناسب برای کاهش وزن؛ فیبر و پروتئین دانه چیا به لاغری کمک می‌کنند!
فیبر و پروتئین موجود در دانه چیا می‌تواند برای کسانی مفید باشد که قصد کاهش وزن دارند. 28 گرم از دانه چیا نزدیک به 10 گرم فیبر غذایی دارد. این بدان معناست که دانه‌های چیا 35 درصد فیبر دارند. تحقیقات درباره اثرات چیا بر لاغری نتایج متفاوتی دارد. برخی از مطالعات نشان داده‌اند که خوردن فیبر موجود در دانه چیا ممکن است در پیشگیری از اضافه وزن و چاقی نقش داشته باشد.
مطالعات درباره اثربخشی دانه چیا برای کاهش وزن نتایج ضدونقیضی داشته است. برای مثال بنا بر مطالعه‌ای قدیمی در سال 2009 که در افرادی که اضافه وزن داشتند 50 گرم دانه چیا را در روز به مدت 12 هفته مصرف کردند، ولی وزن کم نکردند. (https://www.healthline.com/nutrition/chia-seeds-side-effects)
در مقابل، تحقیقی دیگر در طول 6 ماه 77 نفر از افراد مبتلا به چاقی و دیابت نوع 2 را با مصرف روزانه دانه چیا مورد بررسی قرار داد. این تحقیق نشان داد افرادی که دانه چیا مصرف کرده بودند در مقایسه با کسانی که دارونما مصرف کرده بودند افت وزن قابل توجهی داشتند.( https://www.healthline.com/nutrition/chia-seeds-side-effects)
اگر به‌دنبال کاهش وزن هستید شاید دانه چیا بتواند مکمل غذایی مفیدی برای شما باشد. فراموش نکنید که قطعیتی برای لاغری با دانه چیا وجود ندارد.
استحکام استخوان؛ مصرف منظم دانه چیا استخوان‌ها را قوی می‌کند!
دانه چیا حاوی کلسیم، فسفر و منزیم است و در سلامت استخوان‌ها تأثیر دارد. مطالعات زیادی حاکی از آن است که دریافت کافی دانه چیا به حفظ مواد معدنی بدن و استحکام استخوان‌ها کمک می‌کند.
همچنین دانه چیا بر افزایش تراکم استخوان بدن نیز اثرگذار است. بنابراین، این امکان وجود دارد که خوردن منظم دانه چیا بتواند به قوی نگه داشتن استخوان‌های بدن کمک کند.
بر اساس مطالعه‌ای روی موش‌ها این نتیجه حاصل شد که مصرف روزانه دانه چیا به مدت 13 ماه، مواد معدنی استخوان موش‌ها را در مقایسه با گروه کنترل افزایش داده بود. همچنان به مطالعات انسانی بیشتری درباره اثرگذاری دانه چیا روی استخوان لازم است.( https://www.healthline.com/nutrition/chia-seeds-side-effects)
دانه چیا را چگونه مصرف کنیم؟ در غذاهای روزانه بگنجانید!
طریقه مصرف دانه چیا به اشکال متعدد و بسیار آسان است . برای این که بدانید دانه چیا را چگونه مصرف کنیم با ما در این بخش همراه باشید. یکی از رایج‌ترین روش‌های استفاده خیساندن دانه چیا در آب است. دانه چیا را در آب، شیر یا هر مایع دیگری به مدت 20 دقیقه خیس کنید. نسبت دانه چیا به مایع باید یک به شش باشد؛ یعنی یک قسمت دانه چیا و 6 قسمت مایع باشد. همچنین می‌توانید دانه چیا را با شیر و کمی عسل یا شیره ترکیب کرده و چند ساعت در یخچال بگذارید. سپس به‌شکل پودینگ میل نمایید.
در غذاهایی مثل ماست، میوه، غلات، سبزیجات یا برنج نیز می‌توان از دانه چیا استفاده کرد. شما می‌توانید بدون نیاز به آسیاب کردن یا پختن دانه چیا را به انواع خوراکی‌ها اضافه کنید. برای مثال می‌توان برای خوش طعم کردن غذاهای سرخ کردنی از دانه چیا استفاده کرد. از دیگر موارد طریقه مصرف دانه چیا این است که برای غلیظ کردن سس به‌جای تخم‌مرغ از دانه چیا استفاده نمایید.
بهترین زمان مصرف دانه چیا برای لاغری؛ در 5 وعده میل کنید!
مصرف متعادل دانه چیا می‌تواند گزینه مناسبی برای رژیم غذایی سالم و کاهش وزن باشد. انتخاب بهترین زمان مصرف دانه چیا برای لاغری به اثربخشی آن کمک می‌کند. در زیر به زمان‌های مناسب برای خوردن دانه چیا اشاره می‌کنیم:
| وعده غذایی | اثرات روی بدن | طریقه مصرف |
| صبحانه و شروع روز | کاهش اشتها | به شکل اسموتی یا پودینگ |
| قبل از وعده‌های اصلی | کاهش کالری مصرفی | با آب یا آب میوه و 30 دقیقه قبل از غذا |
| میان وعده‌ها | جلوگیری از خوردن غذاهای ناسالم | با ماست یا عسل |
| قبل از تمرینات ورزشی | افزایش انرژی و استقامت | به‌شکل اسموتی پروتئینی یا نوشیدنی انرژی‌زا |
| بعد از تمرینات ورزشی | بازسازی عضلات و تأمین مواد مغذی | به شکل اسموتی پروتئینی یا سالاد |
توصیه می‌کنیم میزان مصرف دانه چیا در روز را به روزانه 1 تا 2 قاشق غذاخوری برسانید. دانه چیا آب زیادی جذب می‌کند، پس در طول روز مقدار کافی آب نوشید تا از مشکلات گوارشی جلوگیری نمایید. توجه داشته باشید که بهترین زمان مصرف دانه چیا برای لاغری بستگی به نیازهای شخصی و سبک زندگی هر فرد دارد. می‌توانید در زمان‌های مختلف تست کنید تا ببینید کدام یک بهترین نتیجه را دارد.
طریقه مصرف دانه چیا برای چاقی؛ با غذاهای پرکالری میل کنید!
مصرف زیاد دانه چیا با افزایش کالری همراه است. اگر میزان بیشتری از دانه چیا را با غذاهای پرکالری مصرف کنید می‌تواند به چاقی منجر شود. برای مثال می‌توانید از با انواع مغزها، کره بادام زمینی، عسل، میوه‌های خشک و روغن‌های سالم مخلوط کنید. برای افزایش وزن دانه چیا را در وعده‌های بیشتری در طول روز مصرف نمایید.
مضرات دانه چیا برای زنان؛ خطر در دوران بارداری و شیردهی!
اطلاعات کافی و مستندی درباره ایمنی یا مضرات دانه چیا برای زنان در دوران بارداری و شیردهی وجود ندارد. با این حال توصیه می‌کنیم اگر باردار هستید یا به نوزاد شیر می‌دهید قبل از مصرف دانه چیا متخصص خود را در جریان بگذارید. بدون مشورت پزشک دانه چیا نخورید.
بدنی سالم با نکات طلایی درباره دانه چیا از وب سایت طب خونه!
در این مقاله فواید، طریقه مصرف و بهترین زمان مصرف دانه چیا را بررسی کردیم. همچنین درباره این که چه کسانی نباید دانه چیا مصرف کنند اطلاعات لازم را ارائه دادیم. بر اساس مطالعات افرادی که دارای بیماری‌های دیابت یا خون رقیق هستند یا کسانی که به دانه‌های گیاهی آلرژی دارند یا از مشکلات گوارشی رنج می‌برند نباید در مصرف دانه چیا زیاده‌روی کنند.
گروه‌های در معرض خطر قبل از مصرف دانه چیا باید با پزشک مشورت نمایند. با توجه به احتمال وجود مضرات دانه چیا برای زنان در دوران بارداری و شیردهی این گروه از زنان نیز باید برای مصرف دانه چیا از متخصص خود کمک بگیرند. امیدواریم با این مقاله در سایت طب خونه توانسته باشیم گامی دیگر برای آشنایی شما با معیارهای سلامتی و ایمنی در حوزه تغذیه برداریم.
سؤالات رایج
آیا کسانی که به گلوتن حساسیت دارند می‌توانند دانه چیا بخورند؟
بله، دانه چیا بدون گلوتن است و برای افراد مبتلا به سلیاک یا حساسیت به گلوتن مناسب است.
آیا دانه چیا برای کودکان مناسب است؟
در کل دانه چیا برای کودکان خطری ندارد، ولی باید احتیاط کرد. میزان مصرف دانه چیا متناسب با سن و نیازهای کودک باشد.
آیا دانه چیا در ایجاد سنگ کلیه مؤثر است؟
دانه چیا حاوی اگزالات است و در برخی موارد خطر تشکیل سنگ کلیه را افزایش می‌دهد. در صورت داشتن سنگ کلیه و تمایل به مصرف دانه چیا با پزشک مشورت نمایید.
آیا دانه چیا به کاهش التهاب در بدن کمک می‌کند؟
بله، دانه چیا حاوی امگا 3 است و خاصیت ضد التهابی دارد.
آیا دانه چیا برای افرادی با بیماری کبدی مناسب است؟
افرادی که بیماری کبد دارند باید در مصرف دانه چیا احتیاط کرده و با پزشک مشورت کنند.
طریقه مصرف دانه چیا برای لاغری شکم و پهلو چیست؟
طریقه مصرف دانه چیا برای لاغری شکم و پهلو برای افراد متفاوت است. اما به طور کلی، مصرف دانه چیا در صبح ناشتا و با مواد غذایی کم کالری به لاغری شکم و پهلو کمک می‌کند.
