کمبود چه ویتامینی باعث گرفتگی عضلات پا در خواب میشود؟
آیا تا به حال تجربه گرفتگی دردناک پا را داشته‌اید که در نیمه شب شما را از خواب بیدار کند؟ تنها در زمان خواب، گرفتگی عضلات پا شما را اذیت نمی‌کند. در موقعیت مختلف ممکن است این مشکل را تجربه کنید. دلایل متعددی برای گرفتگی عضلات پا وجود دارد، از جمله یکی از مواردی که اغلب نادیده گرفته میشود؛ کمبود ویتامین یا مواد معدنی خاص در بدن است. در این مطلب از طب خونه درباره اینکه «کمبود چه ویتامینی باعث گرفتگی عضلات پا در خواب میشود؟» نکاتی را توضیح می‌دهیم. تا انتهای مطلب همراه ما باشید.
گرفتگی عضلات پا به چه معناست؟ تفاوت با سندرم پای بی‌قرار
گرفتگی عضلانی به عنوان سفت شدن ناگهانی و غیرمنتظره یک یا چند عضله تعریف میشود. گرفتگی عضلات پا بیشتر در پاها و حتی به طور خاص در ساق پا رخ می‌دهد. کشش دردناک و طولانی عضله پشت پا که از زیر زانو شروع و به اطراف مچ پا ختم میشود. شدت درد در افراد مختلف متفاوت است.
گرفتگی شبانه ساق پا یک احساس سفت و گره‌دار در پاهای شماست که در شب اتفاق می‌افتد. گرفتگی یا اسپاسم می‌تواند از چند ثانیه تا چند دقیقه دوام بیاورد. اگر گرفتگی شدید باشد، ممکن است عضله شما برای روزها درد داشته باشد. گرفتگی عضلات پا در شب (گرفتگی شبانه پا) ممکن است برای هر فردی در هر سنی اتفاق بیفتد، اما بیشتر در افراد مسن اتفاق می‌افتد. از افراد بالای 60 سال، 33 درصد حداقل هر دو ماه یک بار در شب دچار گرفتگی عضلات پا می‌شوند. تقریباً هر فرد بالغ 50 ساله و بالاتر حداقل یک بار به آنها مبتلا خواهد شد.
گرفتگی عضلات پا با سندرم پای بی‌قرار متفاوت است. هر دو معمولاً در شب اتفاق می‌افتند، اما سندرم پای بی‌قرار باعث ناراحتی و تمایل به حرکت به جای گرفتگی عضلات دردناک میشود. به همان اندازه که ممکن است درد داشته باشد، گرفتگی عضلات پا بی‌ضرر است.
علل مبتلا به گرفتگی عضلات پا در شب؛ چه اشخاصی بیشتر مبتلا به اسپاسم عضلات پا می‌شوند؟
همان‌طور که اغلب بیماری‌ها و مشکلات به دلیل سلامتی بدن اتفاق می‌افتد، برخی افراد بیشتر از دیگران مستعد ابتلا به این بیماری هستند. در اینجا چند دلیل بالقوه وجود دارد که چرا ممکن است گرفتگی عضلات پا را تجربه کنید:
- اگر بیش از حد، سخت ورزش می‌کنید، به خصوص اگر برای کاری که می‌خواهید انجام دهید آمادگی جسمانی ندارید؛ احتمال تحت فشار قرار گرفتن و اسپاسم عضلانی بیشتر است.
- افراد مبتلا به برخی شرایط پزشکی مانند دیابت، مولتیپل اسکلروزیس، بیماری کلیوی، بیماری پارکینسون، کم‌کاری یا پرکاری تیروئید، فشار خون بالا، ممکن است گرفتگی عضلات پا را تجربه کنند.
- بارداری می‌تواند باعث گرفتگی عضلات شود. به خصوص اگر برای مدت طولانی روی پاهای خود بایستید.
- اضافه وزن ممکن است به عضلات شما فشار وارد کنند. با رعایت رژیم غذایی و اینکه «کمبود چه ویتامینی باعث چاقی شکم میشود؟» می‌توان از چاقی پیشگیری کرد.
- کم آبی مانع رسیدن مایعات و املاح ضروری به ماهیچه‌ها میشود.
- دریافت نکردن مقدار کافی برخی از ویتامین‌ها (مانند کمبود ویتامین B یا ویتامین D) یا کمبود مواد معدنی (مانند کلسیم، منیزیم، پتاسیم، فسفر) می‌تواند عامل ایجاد گرفتگی عضلات پا باشد. برخی از تحقیقات نوظهور به نقش بالقوه ویتامین K در کاهش گرفتگی عضلات پا می‌پردازند.
برای جلوگیری از گرفتگی عضلات پا در شب باید درست غذا بخورید. به طور منظم در فعالیت بدنی شرکت کنید. استرس را کاهش دهید و خواب کافی داشته باشید. به عبارت دیگر، تا جایی که می‌توانید سالم بمانید.
کمبود چه ویتامینی باعث گرفتگی عضلات پا در خواب میشود؟ ویتامین و مواد معدنی ضروری
ویتامین‌ها و مواد معدنی برای عملکرد صحیح بدن ضروری هستند. وقتی ویتامین‌ها و مواد معدنی مورد نیازتان را به اندازه کافی دریافت نکنید، نتایج می‌تواند ویرانگر باشد. «آیا کمبود ویتامین باعث گرفتگی عضلات پا در شب میشود؟ آیا می‌توانید گرفتگی عضلات پای خود را با مکمل‌های ویتامین کاهش دهید؟» برخی تحقیقات نشان می‌دهد که برخی ویتامین‌ها و مواد معدنی می‌توانند گرفتگی عضلات پا در خواب را تسکین دهند.
توجه: کمبود ویتامین باعث ایجاد جوش و آکنه میشود. اگر از آکنه صورت خسته شده‌اید خواندن مطلب «کمبود کدام ویتامین باعث جوش و آکنه می شود؟» را پیشنهاد می‌دهیم.
کمبود ویتامین D؛ مهم‌ترین علت گرفتگی ماهیچه پشت پا در خواب
شکی وجود ندارد که ویتامین D در عملکرد بدن و سلامت کلی، از کمک به ساخت استخوان‌ها و دندان‌های قوی گرفته تا حمایت از عملکرد سیستم ایمنی بدن، نقش مهمی دارد. همچنین تعداد فزاینده‌ای از تحقیقات ضرورت وجود ویتامین D برای سلامت قلب، حمایت شناختی، خلق‌وخو و عملکرد متابولیک نشان می‌دهد. بهترین زمان جذب ویتامین D را در مطلب «بهترین زمان جذب ویتامین D» توضیح داده‌ایم.
همچنین ویتامین D در سلامت عضلات نقش دارد. کمبود یا سطوح پایین ویتامین D با درد مزمن و غیراختصاصی اسکلتی عضلانی، درد مزمن، کمردرد و همچنین ضعف عضلانی مرتبط است. در مورد اینکه آیا کمبود ویتامین D می‌تواند باعث گرفتگی عضلات پا شود، تحقیقات متفاوت است.
به عنوان مثال، یک سری تحقیقات ارتباط بین کمبود ویتامین D و دوره‌های هم‌زمان درد و اسپاسم عضلانی را مشاهده کرند. اگرچه مکانیسم‌ها نامشخص است، اما فرض بر این است که هموستاز نامتعادل الکترولیت‌ها، از جمله کلسیم، منیزیم و فسفر، ناشی از کمبود ویتامین D، می‌تواند منجر به اختلال عملکرد عضلانی و گرفتگی بالقوه شود.
از سوی دیگر، برخی از کارشناسان کمبود ویتامین D را عاملی بالقوه برای گرفتگی عضلات پا می‌دانند. کمبود ویتامین D یک نگرانی جهانی برای سلامتی است و تخمین زده میشود که 1 میلیارد نفر (بزرگسالان و کودکان) دچار کمبود ویتامین D هستند. علائم کمبود ویتامین D از جمله موارد زیر است:
- خستگی
- ضعف عضلانی
- درد کمر یا مفاصل
- ریزش مو
- سردرد
- افسردگی
- مشکلات خواب
توجه داشته باشید که این علائم فقط مختص کمبود ویتامین D نیستند؛ بلکه می‌توانند نشانه‌ای از سایر مشکلات سلامتی نیز باشند. بنابراین، آزمایش سطح ویتامین D خون بهترین راه برای اطلاع از کمبود این ویتامین مهم است.
کمبود ویتامین B؛ کمبود ویتامین B12 (کوبالامین)
ویتامین B شامل گروهی از هشت ویتامین است که برای تبدیل غذا به انرژی مهم هستند. آنها با هم مجموعه ویتامین B نامیده می‌شوند. از آنجایی که هر ویتامین B عملکرد منحصربه‌فردی دارد؛ تأثیر کمبود ویتامین B می‌تواند بر اساس ویتامین B خاصی که شما کمبود دارید متفاوت باشد. گرفتگی عضلات به احتمال زیاد به دلیل کمبود ویتامین B12 (کوبالامین) رخ می‌دهد.
توجه: کمبود ویتامین B یکی از علل لرزش بدن است. برای آشنایی بیشتر با تأثیر کمبود ویتامین ب مطلب «کمبود چه ویتامینی باعث لرزش بدن میشه؟» را مطالعه نمایید.
ویتامین B12 به طور طبیعی در غذاهایی وجود دارد که از منابع حیوانی مانند گوشت، ماهی، مرغ، محصولات لبنی و تخم‌مرغ منشأ می‌گیرند. در حالی که گیاهان به طور طبیعی حاوی ویتامین B12 نیستند، بسیاری از غلات صبحانه و مخمرهای مغذی با ویتامین B12 غنی شده‌اند. تحقیقات نشان می‌دهد که کمبود ویتامین B12 می‌تواند با لیستی از علائم ناهمگن رخ دهد. شایع‌ترین علائم عبارت‌اند از:
- پارستزی (گزگز و بی حسی یا سوزن سوزن شدن) در دست‌ها و پاها
- گرفتگی عضلات
- سرگیجه
- اختلالات شناختی
- آتاکسی (از دست دادن هماهنگی)
- اختلال در نعوظ
- خستگی
- افسردگی
آزمایش خون برای تشخیص کمبود ویتامین B12 استفاده میشود. بر اساس وضعیت شما، پزشک تزریق ویتامین B12 برای دور زدن موانع جذب، دوزهای بالای B12 خوراکی و تغییرات رژیم غذایی را تجویز نماید.
کمبود منیزیم؛ مواد معدنی ضروری برای انعطاف‌پذیری و شل شدن عضلات
بدن برای اهداف بسیار اساسی، از جمله تولید انرژی و عملکرد سلولی، عصبی و عضلانی به منیزیم نیاز دارد. علاوه بر این، برخی تحقیقات همچنین مزایایی را در زمینه تنظیم قند خون، حفظ استخوان، حمایت از سطح فشار خون سالم، بهبود خواب و کاهش علائم استرس و اضطراب نشان می‌دهد.
وقتی صحبت از ماهیچه‌ها میشود، منیزیم به انعطاف‌پذیری و شل شدن عضلات کمک می‌کند تا از آسیب‌دیدگی جلوگیری کند. عضلات برای شل شدن مناسب به منیزیم نیاز دارند. این یکی از دلایلی است که کمبود منیزیم ممکن است منجر به گرفتگی عضلات پا شود. همچنین منیزیم در انتقال عصبی عضلانی و انقباض عضلانی نقش مهمی دارد که کمبود منیزیم ممکن است فرد را مستعد گرفتگی عضلانی کند.
یک مطالعه کنترل شده با دارونما در سال 2018 نشانه‌های امیدوارکننده‌ای را نشان داد، از جمله کاهش بیشتر گرفتگی عضلات پا در گروهی که مکمل‌های مونوهیدرات اکسید منیزیم مصرف می‌کردند در مقایسه با گروه دارونما. برخی از علائم هشداردهنده اولیه کمبود منیزیم عبارت‌اند از:
- تهوع
- استفراغ
- بی‌اشتهایی
- خستگی و ضعف
برای تعیین کمبود منیزیم پزشک ممکن است آزمایش خون را تجویز کند. آزمایش‌های دیگری، از جمله نوار قلب (ECG)، آزمایش خون کلسیم (منیزیم در ترکیب با کلسیم کار می‌کند)، پانل متابولیک جامع، آزمایش خون پتاسیم (منیزیم همچنین با پتاسیم هم‌افزایی دارد)، و آزمایش منیزیم ادرار نیز ممکن است انجام شود.
کمبود کلسیم؛ ساخت و حفظ ماهیچه‌های قوی
کلسیم بیشتر برای ساختن و حفظ استخوان‌های قوی معروف شده است. اما این ماده معدنی اهداف دیگری، مانند کمک به عملکرد قلب، ماهیچه‌ها و اعصاب که به درستی کار کنند نیز دارد. کمبود کلسیم، به عنوان هیپوکلسمی شناخته میشود که می‌تواند عواقب طولانی‌مدت جدی، از جمله استئوپنی و پوکی‌استخوان داشته باشد.
اگر کمبود کلسیم دارید، ممکن است علائم اولیه را مشاهده نکنید؛ بنابراین، مهم است که مطمئن شوید که مقادیر توصیه شده کلسیم را در طول زندگی خود دریافت می‌کنید. در عین حال، از فراوانی بیش از حد که می‌تواند منجر به مشکلات دیگری شود، اجتناب کنید.
با پیشرفت کمبود کلسیم، علائم مختلفی ممکن است ظاهر شود. به عنوان مثال، با کمبود خفیف کلسیم، ممکن است موارد زیر را تجربه کنید:
- گرفتگی‌های عضلانی، از جمله گرفتگی‌های پاها
- ناخن‌های شکننده و پوست خشک و پوسته پوسته
- موهای زبر غیرطبیعی
اگر کمبود کلسیم درمان نشود؛ سطح بعدی علائم شامل علائم عصبی مانند گیجی، مشکلات حافظه، افسردگی و توهم است؛ در حالی که کمبود شدید کلسیم منجر به این نوع علائم میشود:
- بی حسی و گزگز در دست‌ها، پاها، صورت، لب‌ها یا زبان
- اسپاسم عضلانی در گلو که تنفس را دشوار می‌کند
- تشنج
- آریتمی قلبی
- نارسایی احتقانی قلب
آزمایش خون معمولی که توسط پزشک تجویز میشود کمبود خفیف کلسیم را نشان می‌دهد. پزشک شما تعیین خواهد کرد که چه آزمایش‌های دیگری برای یافتن علت هیپوکلسمی شما ضروری است، از جمله آزمایش‌های خون دیگر برای تعیین سطح منیزیم، فسفر، هورمون پاراتیروئید یا ویتامین D. آزمایش‌های EKG و تصویربرداری استخوان نیز ممکن است ضروری باشد.
پتاسیم؛ وجود تنش و استرس در عضلات
سطوح پایین پتاسیم باعث میشود عضلات شما به سختی آرام شوند و این می‌تواند باعث گرفتگی عضلات شود. خوردن غذاهای غنی از پتاسیم، مانند موز و لوبیا سیاه، کمک‌کننده هستند. اگر پتاسیم پایینی دارید ممکن است به مکمل‌های پتاسیم نیاز داشته باشید. اما آنها را بدون مشورت با پزشک خود مصرف نکنید.
یکی از علل زانو درد کمبود پتاسیم و ویتامین است. برای آشنایی با ویتامین‌های ضروری مطلب «کمبود چه ویتامینی باعث زانو درد میشود» را مطالعه نمایید.
روش تشخیص علت گرفتگی شبانه عضلات پا؛ آزمایش‌های ضروری تشخیصی
اگر اغلب گرفتگی شدید پا دارید برای تشخیص علت باید به پزشک مراجعه نمایید. پزشک از شما در مورد سابقه پزشکی و علائم سؤال می‌پرسد. همچنین ممکن است تحت یک معاینه فیزیکی قرار بگیرید تا دلایل احتمالی گرفتگی عضلات را جستجو نماید. به عنوان مثال، پزشک پاهای شما را برای علائم آشکار مشکلات جریان خون، مانند تورم و واریس بررسی می‌کند. احتمالاً تحت آزمایش خون و ادرار قرار خواهید گرفت تا به پزشک کمک کند تا مشکلات کمتر آشکار را تشخیص دهد. این آزمایش‌های ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- گلوکز خون (قند)
- آزمایش هموگلوبین A1c که میانگین سطح قند خون را در 3 ماه گذشته اندازه گیری می‌کند
- شمارش کامل خون
- آزمایش‌های خونی که الکترولیت‌ها را اندازه‌گیری می‌کند، مانند آهن، سدیم، پتاسیم و کلسیم
- کراتینین، یک آزمایش ادرار که به ارزیابی عملکرد کلیه‌ها کمک می‌کند
- هورمون محرک تیروئید، یک آزمایش خون برای بررسی عملکرد غده تیروئید
میزان شیوع گرفتگی عضلات پا در پیری زیاد است. ویتامین‌ها در جلوگیری از پیری زودرس بسیار مؤثر هستند. برای جلوگیری از پیری زودرس مطلب «کمبود چه ویتامینی باعث پیری زودرس میشود» را با دقت مطالعه نمایید.
نکات مهم کمبود چه ویتامینی باعث گرفتگی عضلات پا در خواب میشود؟
در این مطلب سعی کردیم سؤال شما عزیزان که کمبود چه ویتامینی باعث گرفتگی عضلات پا در خواب میشود؟ را پاسخ دهیم. گرفتگی عضلات پا یک اسپاسم ناگهانی دردناک است که مانع خواب راحت شما میشود. گرفتگی عضلات پا در خواب در برخی افراد از جمله اشخاص باردار، مبتلا به برخی شرایط پزشکی، چاق و غیره بیشتر است. البته کمبود برخی ویتامین‌ها مانند ویتامین D، B و مواد معدنی کلسیم، منیزیوم و پتاسیم باعث گرفتگی عضلات پا در خواب میشود. جهت تشخیص علت گرفتگی عضلات پا و دریافت بهترین روش درمانی باید به پزشک مراجعه نمایید.
سؤالات متداول
علت گرفتگی عضلات پا در شب چیست؟
علل احتمالی گرفتگی عضلات پا در شب (گرفتگی عضلات پا در شب) عبارت‌اند از:
- نشستن برای مدت طولانی (مثل پشت میز)
- استفاده بیش از حد از عضلات
- ایستادن یا کار بر روی کف بتنی
- داشتن وضعیت بدنی نامناسب در طول روز
- نارسایی کلیه، آسیب عصب دیابتی، کمبود مواد معدنی و مشکلات مربوط به جریان خون
آیا گرفتگی عضلات پا در شب جدی است؟
اگر گاهی اوقات گرفتگی عضلات پا را در شب تجربه می‌کنید، معمولاً نگران‌کننده نیست. اما اگر اغلب آنها را تجربه می‌کنید و خواب روزانه و بهره‌وری شما را تحت تأثیر قرار می‌دهد، ممکن است لازم باشد با پزشک خود مشورت کنید.
ایا کم خونی باعث گرفتگی عضلات می شود؟
در برخی موارد کم‌خونی یکی از علت گرفتگی ماهیچه ساق پا در خواب محسوب میشود.
چه داروهایی ممکن است باعث گرفتگی عضلات پا شود؟
داروهایی که به عنوان یک عارضه جانبی گرفتگی عضلات پا دارند عبارت‌اند از:
- آلبوترول/ایپراتروپیوم
- استروژن‌های مزدوج
- کلونازپام
- دیورتیک‌ها
- گاباپنتین
- ناپروکسن
- پرگابالین
- استاتین‌ها
- زولپیدم
- سرترالین
- فلوکستین
- سلکوکسیب
گرفتگی عضلات پا در شب چقدر طول می‌کشد؟
به طور معمول گرفتگی عضلات پا در شب می‌تواند حدود چند ثانیه تا چند دقیقه طول بکشد و به تدریج آرام شود. اما اگر گرفتگی شدید بود، ممکن است حتی روز بعد دچار اسپاسم عضلانی شوید.
بهترین قرص برای رفع خستگی و کوفتگی بدن چیست؟
قرص ویتامین C، ویتامین B۱۲، ویتامین D، ویتامین ب کمپلکس از جمله بهترین قرص‌ها برای رفع خستگی و کوفتگی بدن هستند.
چه کمبودی باعث گرفتگی عضلات میشود؟
علت اصلی درد مفاصل و گرفتگی عضلات کمبود کلسیم و ویتامین D است. دانستن سطح ویتامین D در بدن برای هر فردی مهم است و برای حفظ سلامتی باید مواد مغذی و رژیم غذایی صحیح را مصرف کند.
آیا خوردن موز به رفع گرفتگی عضلات پا کمک می‌کند؟
اگر گرفتگی عضلات شما به دلیل سطوح پایین پتاسیم ایجاد میشود، خوردن موز یا سایر غذاهای حاوی پتاسیم می‌تواند به پیشگیری از گرفتگی عضلات کمک کند.
