مراحل پر کردن دندان؛ گام به گام تا بازگرداندن دندان به حالت اولیه
خراب شدن یا وجود پوسیدگی و حفره در دندان یکی از شایع‌ترین مشکلات دندانی در صورت عدم مراقبت از دندان‌ها است. این مشکلات اغلب با درد دندان آغاز می‌شوند و در صورت عدم مراجعه به دندانپزشکی این درد‌ها بیشتر خواهند شد. راه‌های بسیاری برای درمان پوسیدگی دندان وجود دارد که یکی از آنها پر کردن دندان است.
در واقع پرکردن دندان یکی از رایج‌ترین روش‌ها برای درمان پوسیدگی و خرابی دندان است. انجام این فرآیند علاوه بر ترمیم، باعث جلوگیری از پوسیدگی و افزایش استحکام دندان می‌شود. طریقه پر کردن دندان و دانستن مراحل آن باعث می‌شود که این فرآیند بسیار راحت سپری شده و همچنین از اضطراب شما کاسته شود. در این مقاله از مجله پزشکی طب خونه قصد داریم تا شما را با مراحل پر كردن دندان، مراقبت‌های بعد از آن و همچنین بهترین زمان برای انجام این کار، آشنا کنیم.
پر کردن دندان چیست؟ نگاهی به تعریف و کاربرد آن
در حال حاضر خط اول درمان پوسیدگی دندان، پر کردن آن است. این روش که از قدیم هم وجود داشته، همواره بهترین راه برای از بین بردن پوسیدگی‌ها و حفره‌های دندان است. پر کردن دندان همانطور که از اسم آن پیداست، فرآیندی است که در آن پوسیدگی‌ها و حفره‌ها با موادی مخصوص پر می‌شوند که باعث احیای دوباره دندان و همچنین بازگرداندن شکل ظاهری دندان به حالت دندان طبیعی می‌شود.
مواد پرکننده دندان چیست؟ بررسی کامل و مقایسه
موادی که با آن دندان را پر می‌کنند باید مقاومت خوبی در برابر فشار و ضربه داشته باشند. انواع مختلفی از مواد پرکننده دندان مانند کامپوزیت، آمالگام، پرسلن و گلاس آینومر وجود دارد که هرکدام ویژگی‌های خاص خودشان را دارند. در ادامه با جزئیات کامل هر کدام از انواع مواد پرکننده دندان را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
آمالگام، دارای مقاومت خوب اما ظاهر تیره برای پر کردن دندان
یکی از معروف‌ترین راه‌های بازسازی، پرکردن دندان با آمالگام است. از این ماده معمولا برای پرکردن دندان‌های پشتی یا آسیاب استفاده می‌شود. این ماده سالها است که مورد استفاده قرار می‌گیرد و به دلیل دوام بالا، بسیار شناخته شده است. آمالگام مخلوطی از روی، مس، قلع، نقره و جیوه است. این ماده از لحاظ ماندگاری و مقاومت عملکرد خوبی دارد، اما نقطه ضعف اصلی آن رنگ تیره آن است که ممکن است برای برخی ناخوشایند باشد. همچنین پرکردن دندان در بارداری با آمالگام ممکن است محدودیت‌هایی داشته باشد. گفتنی است که مراحل پرکردن دندان با آمالگام با سایر مواد یکسان است.
رزین کامپوزیت؛ محبوب‌ترین و پرکاربردترین ماده برای پرکردن دندان
رزین کامپوزیت یکی از محبوب‌ترین مواد‌های پر کننده دندان است. رزین کامپوزیت ترکیبی از ذرات پلاستیک و شیشه است که ظاهر بسیار زیبایی را ارائه می‌دهد. چرا که رنگ آن شباهت بسیار بالایی با دندان طبیعی دارد و به لحاظ زیبایی انتخاب بهتری نسبت به آمالگام است. مراحل پر کردن دندان با کامپوزیت تا حدودی به آمالگام شبیه است، اما رزین کامپوزیت به اندازه آمالگام دوام و مقاومت بالا ندارد، بخصوص اگر که دندان شما حفره‌های بزرگی داشته باشد.
سرامیک یا پرسلن؛ ظاهر طبیعی با مقاومت مطلوب
پرکنندههای سرامیکی از پرسلن ساخته شده‌اند و جایگزینی برای پرکنندههای فلزی و کامپوزیتی سنتی به شمار می‌آیند. این ماده پرکننده نتایجی شبیه رزین کاموزیتی ارائه می‌دهد و شباهت بسیاری با دندان طبیعی دارد.پرکنندههای سرامیکی در مقایسه با رزین کامپوزیتی مقاومت بیشتری دارند و همچنین در مرور زمان ظاهر خود را حفظ می‌کند و دربرابر لک شدن نیز بسیار مقاوم هستند.
گلاس آینومر؛ دوام کمتر نسبت با سایر پرکنندههای دندان
این ماده از نوعی خاص از شیشه و اکریلیک ساخته شده که معمولا برای پر کردن دندان کودکان و خردسالان استفاده می‌شود. یکی از ویژگی‌های خاص گلاس آینومر، آزاد کردن فلوراید است که می‌تواند از دندان در برابر پوسیدگی محافظت کند. گلاس آینومرها ضعیف‌تر از کامپوزیت هستند و عمر مفید آنها ۵ سال یا کمتر است. هزینه آنها نیز تا حدودی مانند پر کردن دندان با رزین کامپوزیت است.
طلا؛ دارای مقاومت خوب اما قیمت بالا برای پر کردن دندان
پر کردن دندان با طلا نیز امکان‌پذیر است. این ماده بسیار مقاوم است و با مراقبت مناسب می‌تداند تا ۱۵ سال یا بیشتر دوام بیاورد. استفاده از طلا هزینه بالایی دارد و در ایران بسیار کم مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین مراحل نصب آن با سایر پرکننده‌‌ها متفاوت است. اما توجه داشته باشید که از طلای خالص برای پر کردن دندان استفاده نمی‌شودف بلکه آلیاژ‌های آن مورد استفاده قرار می‌گیرند و تنها درصد کمی از آن را طلا تشکیل می‌دهد.
موارد بالا مواد مورد استفاده در پر کردن دندان هستند که شما می‌توانید با در نظر گرفتن شرایط خود و همچنین مشورت با دندانپزشک بهترین انتخاب را داشته باشید.
نحوه پر کردن دندان؛ 6 مرحله تا بازگشت دندان به حالت طبیعی
طریقه پر کردن دندان در چند مرحله صورت می‌گیرد. در ابتدا شما باید به دندانپزشک مراجعه کنید و پس از معاینه دندان‌ها، از نیاز به پر کردن دندان‌های خود مطمئن شوید. در ادامه به بررسی مراحل پر كردن دندان با جزئیات بیشتر می‌پردازیم:
1. بی حس کردن دندان؛ برای راحتی بیمار در طول فرآیند
اولین و مهم‌ترین مرحله در فرآیند پر کردن دندان، اطمینان از راحتی بیمار است. این مرحله باعث کاهش اضطراب و استرس آنها خواهد شد تا با آرامش ادامه فرآیند صورت گیرد. در این مرحله دندانپزشک از یک سرنگ برای تزریق بی‌حسی استفاده می‌کند که به طور موثر دندان و ناحیه اطراف آن را بی‌حس می‌کند. پس از تزریق، بین ۳ تا ۵ دقیقه طول می‌کشد تا بی‌حسی اثر کند.
2. برداشتن پوسیدگی؛ به وسیله مته یا لیزر
پوسیدگی‌ها به صورت نواحی قهوه‌ای یا سیاه رنگ بر روی دندان‌ها ظاهر می‌شوند. پوسیدگی‌ها با استفاده از لیزر و مته‌های مخصوص توسط دندانپزشک برداشته خواهند شد تا دندان عاری از هر گونه پوسیدگی و باکتری شود. این مرحله باعث می‌شود که سطح دندان برای چسبیدن مواد پرکننده آماده شود و مواد به خوبی بر سر جای خود قرار بگیرند.
3. تعیین مواد پر کننده؛ مشخص کردن مواد به در نظر گرفتم شرایط دندان
همانطور که در بالا اشاره شد مواد متنوعی برای پر کردن دندان مانند آمالگام، رزین کامپوزیت، سرامیک با پرسلن، گلاس آینومرو طلا وجود دارند. هر کدام از این مواد ویژگی‌های منحصر به فردی دارند و از لحاظ زیبایی، مقاومت هزینه با یکدیگر متفاوت هستند. بنابراین شما باید با مشورت با دندانپزشک و در نظر گرفتن این موارد اقدام به انتخاب مواد پرکننده دندان خود کنید.
4. نصب مواد پر کننده؛ متفاوت بودن نصب هر ماده
نصف مواد پر کننده در برخی مواد متفاوتی است. برای پرکردن دندان با رزین کامپوزیت، لازم است مواد به صورت لایه‌ای روی دندان قرار بگیرند و سپس با اشعه خاصی خشک شوند. پر کردن دندان به آمالگام نیز به صورت لایه‌ای انجام می‌شود تا هرگونه حفره و پوسیدگی پوشیده شود. اما استفاده از طلا و پرسلن نیاز به ساخت لابراتوار دارد و ممکن است نسبت به سایر مواد زمانی بیشتری نیاز داشته باشد.
5. سخت شدن ماده پر کننده؛ نیازمند به زمان یا نور مخصوص
آمالگام پس از پر کردن به صورت خود به خود در عرض چند دقیقه سخت می‌شود. اما مواد کامپوزیتی برای سخت شدن به نور یا لیزر خاصی نیاز دارند. هرچند که خشک شدن آنها با نور روز هم امکان‌پذیر است، اما ممکن است زمان زیادی برای سفت شدن نیاز داشته باشد.
6. تنظیم و پرداخت نهایی؛ پایان فرآیند پر کردن دندان
در مرحله آخر پس از سفت شدن ماده پرکننده، دندانپزشک تنظیمات لازم برای قرارگیری درست مواد بر روی دندان را انجام می‌دهد. این مرحله به منظور اطمینان از اینکه پرکردن دندان با الگوی طبیعی دندان تداخل ایجاد نمی‌کند، انجام می‌شود. در ادامه دندانپزشک پولیش کاری و صیقل دادن تخصصی دندان را انجام می‌دهد تا ظاهر نهایی و مطلوب دندان نمایان شود.
طرز پر کردن دندان پوسیده به مهارت بالای دندانپزشک نیاز دارد و در صورت ماهر نبودن ممکن است مشکلات متعددی برای دندان‌ها به وجود آید.
مدت زمان پر کردن دندان چقدر است؟ بسته به متریال مورد استفاده متفاوت خواهد بود
به طور کلی فرآیند پر کردن دندان به عوامل بسیاری بستگی دارد. به عنوان مثال هرچه پوسیدگی و عمق حفره بیشتر باشد طبیعتا این فرآیند زمان بیشتری لازم خواهد داشت. همچنین استفاده از برخی مواد به زمان بیشتری نیاز دارند. به طور کلی استفاده از آمالگام سریعترین راه برای پر کردن دندان است که بین ۲۰ تا ۶۰ دقیقه زمان لازم دارد.
آموزش پرکردن دندان در خانه؛ هیچ راه خانگی دائمی برای پر کردن دندان وجود ندارد!
به طور کلی هیچ راه خانگی برای پر کردن دندان وجود ندارد و تنها راه مراجعه به دندانپزشکی است. اما با استفاده از سیمان دندان می‌توانید به صورت موقت آن را پر کنید. توجه داشته باشید که این روش کاملا موقتی است و باید هرچه سریعتر به دندانپزشک مراجعه کنید. همچنین می‌توانید از روغن گل میخک برای تسکین درد ناشی از پوسیدگی دندان استفاده کنید. اگر امکان مراجعه به دندانپزشک را ندارید و دندان درد شما شدید است، می‌توانید از داروهای مسکن استفاده کنید تا بتوانید در اسرع وقت به دندانپزشک مراجعه کنید. برای اطلاع از بهترین قرص برای دندان درد می‌توانید خواننده این مقاله باشید.
عوارض پر کردن دندان؛ پیامد‌های احتمالی پس از درمان ترمیمی
همانطور که اشاره شد پر کردن دندان باعث بازگشت دندان به حالت طبیعی می‌شود. اما این فرآیند نیز مانند سایر روش‌های ترمیمی، ممکن است با برخی عوارض احتمالی همراه باشد که بهتر است قبل از شروع درمان آنها را بدانید. برخی عوارض احتمالی پس از پرکردن دندان عبارتند از:
ایجاد حساسیت؛ حساس شدن دندان به برخی محرک‌ها
حساسیت دندان به نوشیدنی‌ها و غذا‌های گرم یا سرد پس از پر کردن دندان بسیار رایج است. درد ناشی از این حساسیت بسته به عمق پرکردن ممکن است هفته‌ها تا ماه‌ها ادامه یابد. هرچه پر کردن دندان به عصب نزدیک‌تر باشد، احتمال ماندگاری حساسیت بیشتر است. توجه داشته باشید که این حساسیت معمولا موقتی است و در نهایت برطرف خواهد شد.
احساس درد؛ ایجاد درد ناشی از جویدن یا فشار به دندان
در برخی موارد ممکن است پس از پر کردن دندان با جویدن یا گاز گرفتن احساس درد کنید. این درد نشان دهنده وجود یک نقطه برجسته در پرکردگی دندان است که ممکن است حتی با روی هم گذاشتن آرام دندان هم احساس درد کنید. در چنین شرایطی جای نگرانی نیست و در اسرع وقت می‌توانید با مراجعه به دندانپزشکی این مشکل را برطرف کنید. اما اگر پس از پرکردن دندان درد ضربان‌دار یا درد ناگهانی را احساس کردید، ممکن است نشان دهنده این باشد که دندان شما دچار التهاب شده است. این وضعيت زمانی رخ می‌دهد که پوسیدگی یا حفره دندان بسیار عمیق باشد و دندان نیاز به پر کردن عميق داشته باشد. در چنین شرایطی برای رفع این درد به عصب کشی و پرکردن دندان بعد از عصب کشی نیاز خواهید داشت.
ایجاد عفونت ؛ درصورت نادیده گرفتن درد پس از پرکردن دندان
ایجاد عفونت پس از پرکردن دندان بسیار نادر بوده، اما توجه به آن ضروری است. اگر درد یا ناراحتی اولیه پس از پرکردن دندان نادیده گرفته شود، ممکن است به مرور زمان باعث ایجاد عفونت یا آبسه شود. بروز چنین مشکلاتی در نهایت باعث گسترش عفونت به ریشه دندان و تخریب بیشتر دندان خواهد شد. در این صورت پر کردن دندان کافی نیست و به روش‌های دیگری نیز برای درمان احتیاج خواهید داشت.
واکنش آلرژیک؛ حساسیت داشتن به مواد پر کننده دندان
ممکن این برخی افراد به ماده‌ای که با آن دندان را پر می‌کنند حساسیت داشته باشند. به طور مثال پرکننده دندانی آمالگام حاوی فلزاتی مانند روی، مس، قلع، جیوه و نقره است که شاید برخی بیماران به این فلزات حساسیت داشته باشند. استفاده از آمالگام در صورت داشتن حساسیت باعث واکنش‌ها آلرژیک، تورم لب و لثه می‌شود. بنابراین حتما این موضوع را با دندانپزشک خود در میان بگذارید
موارد بالا برخی از عوارض احتمالی پس از پر کردن دندان هستند که احتمال بروز آنها نسبتا کم است اما دانستن آنها بسیار ضروری است. همچنین توجه داشته باشید که این مشکلات ممکن است در صورت استفاده از هر نوع ماده پر کننده دندان به وجود آید.
مراقبت‌های لازم پس از پر کردن دندان؛ رعایت بهداشت بسیار مهم است!
بعد از هرگونه عمل ممکن است سوالاتی در ذهن بوجود آید به طور مثال چند ساعت بعد از کشیدن دندان گاز استریل را برداریم و یا اینکه بعد از پر کردن دندان چه نکاتی را رعایت کنیم. موارد زیر نکاتی هستند که بهتر است بعد از پر کردن دندان آنها را رعایت کنید:
- از خوردن و آشامیدن غذا‌ها و نوشیدنی‌های بسیار سرد یا گرم بپرهيزيد.
- از خوردن مواد غذایی سفت و چسبناک خودداری کنید.
- روزی دوبار مسواک بزنید و نخ دندان بکشید.
- از دهان شویه استفاده کنید.
- معاینه دوره‌ای توسط دندانپزشک داشته باشید.
همچنین اگر بعد از یک تا دو هفته هرگونه درد یا حساسیت داشتید، توصیه می‌شود که هر چه سریعتر به دندانپزشک مراجعه کنید.
یادداشت پایانی؛ پرکردن بهترین راه برای از بین بردن پوسیدگی و حفظ دندان!
در این مطلب با مراحل پر كردن دندان، انواع و عوارض آن آشنا شدیم و دریافتیم که پر کردن دندان رایج‌ترین و موثرترین راه برای از بین بردن پوسیدگی‌ها و حفره‌های دندان است و همچنین می‌تواند از پیشرفت پوسیدگی جلوگیری کند. اما این نکته حائز اهمیت است با رعایت چند نکته ساده مانند مسواک زدن می‌توان از بروز پوسیدگی یا حفره دندان تا حد بسیاری جلوگیری کرد. بنابراین اگر دندان‌های شما دچار پوسیدگی شد هرچه سریعتر به دندانپزشک مراجعه کنید تا از آسیب بیشتر به دندان جلوگیری شود.
سوالات متداول درباره مراحل پرکردن دندان
آیا پر کردن دندان درد دارد؟
اگر داروی بی حسی به درستی تزریق شود، شما دردی را احساس نخواهید کرد.
عمر مواد پرکننده چقدر است؟
طول عمر و دوام مواد پرکننده به جنس آن و مراقبت‌های بعد از پر کردن بستگی دارد. اما به طور کلی عمر آن بین ۵ تا ۲۰ سال متغیر است.
زمان پر کردن دندان چقدر است؟
زمان متوسط برای پر کردن دندان با برخی مواد بین ۲۰ تا ۶۰ دقیقه طول می‌کشد.
آیا امکان دارد پرکردگی دندان بریزد؟
بله، اگر پرکردگی به درستی انجام نشده باشد و مراقبت‌های لازم صورت نگرفته باشد احتمال ریختن پرکردگی دندان وجود دارد.
بهترین ماده پرکننده دندان چیست؟
کامپوزیت به دلیل مقاومت و زیبایی بالا انتخاب مناسبی است. اما بهتر است در این زمینه با پزشک خود مشورت کنید.
