پوسیدگی دندان یکی از شایع‌ترین مشکلات دندانی است که افراد در همه گروه‌های سنی با آن روبه‌‌رو هستند. پوسیدگی دندان می‌تواند منجر به درد، عفونت و حتی از دست دادن دندان شود. این عارضه در برخی موارد به وضوح قابل مشاهده است. اما بسیاری از افراد پس از مشاهده پوسیدگی از مراجعه به دندانپزشکی اجتناب می‌کنند و به دنبال درمان خانگی پوسیدگی دندان هستند. با این حال روشهای خانگی زیادی وجود دارد که می‌تواند از بروز چنین مشکلی برای دندانها جلوگیری کند. در ادامه این مطلب از طب خونه قصد داریم تا شما را با تشخیص پوسیدگی دندان در خانه و همچنین راه‌های درمان و پیشگیری آن آشنا کنیم.
پوسیدگی دندان؛ علت اصلی و عوارض آن
همانطور که اشاره کردیم افراد در هر سنی ممکن است به پوسیدگی دندان دچار شوند. با این حال پوسیدگی دندان کودکان و افراد مسن شایع‌تر از سایر گروه‌های سنی است. هنگامی که مواد غذایی و بخصوص قندی را مصرف می‌کنیم، لایه‌ای تحت عنوان پلاک میکروبی بر روی دندان قرار می‌گیرد. باکتری‌های موجود در این لایه در دهان اسید‌هایی را می‌سازند که به مینای دندان آسیب می‌رساند. در ادامه اسید‌ها باعث ایجاد سوراخ‌های کوچکی در دندان می‌شوند که به آن حفره می‌گویند. درمان پوسیدگی در صورت تشخیص زودهنگام، بسیار آسان‌تر است. چراکه اگر دیر تشخیص داده شود یا درمان نشود، می‌تواند باعث درد و از دست دادن دندان شود.
بررسی پوسیدگی دندان در خانه؛ 6 راه تشخیص زودهنگام را بشناسید!
پوسیدگی دندان ممکن است در ابتدا نشانه خاصی نداشته باشد. اما در ادامه مشکلات آن پیوسته خود را نشان داده و علائم آن آشکار می‌شوند. توجه به این علائم می‌توانند به ما در تشخیص پوسیدگی دندان در خانه کمک بسیاری کند. به طور کلی علائم اولیه پوسیدگی دندان عبارتند از:
1. درد دندان ناشی از پوسیدگی در هنگام جویدن؛ این درد را جدی بگیرید!
یکی از روشهای اولیه تشخیص پوسیدگی دندان در خانه، احساس درد هنگام جویدن است. اگر دندان شما دچار پوسیدگی شده باشد، در هنگام گاز زدن و جویدن مواد غذایی سخت، دردی را احساس خواهید کرد. این درد ممکن است بسیار آزاردهنده باشد، طوری که نتوانید به غذا خوردن ادامه دهید. همچنین یکی دیگر از روشهای تشخیص پوسیدگی دندان در خانه لمس دندان است. اگر که هنگام برخورد دست با دندان دردی را احساس کنید، احتمالا دندان شما دچار پوسیدگی شده است.
2. حساسیت عمومی دندان؛ حساس شدن به برخی محرک‌ها
در صورت پوسیده شدن دندان، حساسیت دندانی را تجربه خواهید کرد. حساسیت دندانی با از بین رفتن مینای دندان آغاز می‌شود. این حساسیت ممکن است از خفیف تا شدید متغیر باشد. حساسیت دندان باعث احساس درد در صورت برخورد دندان با برخی محرک‌ها مانند غذاهای گرم یا سرد می‌شود. همچنین ممکن است با برخورد هوای سرد به دندانها، احساس درد کنید.
3. ایجاد سوراخ یا حفره در دندانها؛ عارضه‌های ذره‌بینی اما مهم
اگر اسید پلاک میکروبی باعث ایجاد حفره در دندان شده باشد ممکن است بتوانید سوراخ یا حفره کوچکی را در دندان مشاهده یا با زبان آن‌ها را حس کنید. اگر سوراخ ، فرورفتگی یا گودال کوچکی در دندان خود دیدید یا احساس کردید، ممکن است به این معنا باشد که دندان شما دچار پوسیدگی شده است.
4. وجود علائم ظاهری مانند تغییر رنگ دندانها
یکی از روشهای آسان برای تشخیص پوسیدگی دندان در خانه، توجه به علائم ظاهری دندانها است. به طور کلی پوسیدگی دندان باعث تغییر رنگ عاج و مینای دندان به رنگ‌های قهوه‌ای و سیاه می‌شود. همچنین اگر دندان شما دچار تغییر رنگ شده باشد ممکن است حفره یا سوراخ در دندان داشته باشید. به خاطره داشته باشید مشاهده یک نقطه تیره، می‌تواند نشانه وجود حفره و پوسیدگی دندان باشد.
5. بوی بد دهان ناشی از وجود باکتری؛ در مواد شدید طعم خوراکی‌ها نیز تغییر می‌کند!
زمانی که دندان پوسیده می‌شود باکتری‌های پلاک میکروبی باعث ایجاد بوی نامطبوع دهان خواهند شد که به آن هالیتوزیس نیز گفته می‌شود. وجود این باکتریها در دندان علاوه بر بوی بد باعث ایجاد طعم بد در دهان نیز خواهند شد. به طوری که هنگام غذا خوردن طعم بدی را حس خواهید کرد. اگر که به هالیتوزیس مبتلا هستید هرچه سریعتر برای درمان آن اقدام کنید، چراکه این نشانه می‌تواند خبر از پیشرفت زیاد پوسیدگی دندان دهد.
6. تورم لثه اطراف دندان؛ التهاب به دلیل پوسیدگی
تورم و التهاب لثه یکی از مشکلات جدی پوسیدگی دندان است. در برخی موارد ممکن است پوسیدگی باعث التهاب لثه در اطراف دندان شود. بسیاری از افراد ممکن است متوجه چنین حالتی نشوند، اما پوسیدگی پیشرفت کرده و باعث ایجاد مشکلات بزرگ‌تری خواهد شد.
موارد بالا شایع‌ترین علائم تشخیص پوسیدگی دندان در خانه هستند. تشخیص به موقع پوسیدگی به کمک موارد بالا تاثیر بسیاری در سهولت درمان دارد.
عوارض پوسیدگی دندان؛ تاثیرات منفی بر سلامت دهان و دندان
همانطور که اشاره شد پوسیدگی دندان در نهایت موجب از دست دادن دندان می‌شود. همچنین اگر در زمان مناسب درمان نشود مشکلات متعددی برای سلامت دهان و دندان بوجود می‌آورد. این مشکلات عبارتند از:
- تورم و التهاب لثه
- آسیب به عاج دندان
- مشکلات گوارشی به دلیل هضم نادرست
- بوی بد دهان
- انتقال عفونت به قسمت‌های دیگر
- آبسه دندان
- کاهش اعتماد به نفس
بنابراین پوسیدگی دندان عوارض بسیاری دارد. توصیه می‌شود که این علائم را جدی بگیرید، چراکه پوسیدگی یک دندان ممکن است باعث پوسیده شدن دیگر دندانهای شود.
درمان خانگی پوسیدگی دندان؛ راه‌کارهای ساده اما اثربخش
اگر پوسیدگی دندان زود تشخیص داده شود ممکن است بتوان روند پیشرفت آن را متوقف کرد. تا زمانی که پوسیدگی دندان هنوز به عاج دندان نرسیده باشد، می‌توان با انجام چند روش رشد پوسیدگی را متوقف کرد. توجه داشته باشید که درمان پوسیدگی دندان در خانه امکان پذیر نیست. چراکه درمان آن نیازمند دانش و ابزار مناسب است. درمان‌های خانگی پوسیدگی دندان عبارتند از:
- استفاده از آب نمک: یکی از بهترین روش‌ها برای جلوگیری از پوسیدگی دندان قرقره آب و نمک است. استفاده از محلول آب و نمک علاوه بر از بین بردن باکتریها، باعث کاهش التهاب و تورم لثه نیز می‌شود. اما این روش باید به طور مداوم و چند بار در روز انجام شود تا بهترین بازدهی را داشته باشد.
- چای سبز: یکی از دلایلی که باعث ایجاد پوسیدگی دندان می‌شود کم شدن بزاق دهان است. چای سبز باعث افزایش بزاق دهان شده و همچنین به دلیل خاصیت ضد باکتریایی، مانع از رشد باکتریها در دهان و دندان می‌شود.
- روغن میخک: استفاده از روغن میخک علاوه بر تسکین درد دندان به جلوگیری از پوسیدگی دندان نیز کمک می‌کند. روغن میخک به دلیل داشتن ترکیبی به نام اوژنول، خاصیت ضد باکتریایی دارد و می‌تواند باعث متوقف شدن روند پوسیدگی دندان شود. برای استفاده از این روغن کافی است چند قطره از آن را روی دندان قرار دهید.
- استفاده از سیر: سیر یک آنتی بیوتیک طبیعی است. سیر باعث از بین رفتن باکتری‌های دهان می‌شود و پوسیدگی را متوقف می‌کند. برای تاثیر مستقیم مقداری از آن را روی دندان پوسیده قرار دهید.
موارد بالا تا حد بسیاری از روند پوسیدگی جلوگیری می‌کنند. علاوه بر این مصرف پودر منیزیم و کلسیم نیز می‌تواند موثر باشد. همچنین مرتب مسواک زدن از جمع شدن باکتری بر روی دندان جلوگیری می‌کند و مانع پوسیدگی دندان می‌شود.
پیشگیری از پوسیدگی دندان با روشهای ساده و موثر مراقبتی
در بالا به مواد غذایی که می‌تواند از پوسیدگی دندان جلوگیری کند پرداختیم. در ادامه چند روش مراقبتی را معرفی خواهیم که به جلوگیری از پوسیدگی دندان کمک می‌کند. با وجود اینکه پوسیدگی دندان بسیار رایج است، اما به راحتی می‌تواند از بروز آن جلوگیری کرد. جلوگیری از پوسیدگی دندان به روشهای زیر امکان‌پذیر است:
- میزان مصرف قند و دفعات مصرف آن در روز را کاهش دهید.
- دوبار در روز مسواک بزنید و حتما نخ دندان بکشید تا تکه‌های باقی مانده غذا از دهان خارج شود.
- پس از مسواک زدن دهان خود را با آب نشویید و تنها خمیر دندان را از دهان خارج کنید تا فلوراید روی دندانها باقی بماند.
- جویدن آدامس بدون قند می‌تواند باعث افزایش بزاق دهان و جلوگیری از پوسیدگی شود.
- قبل از خواب از مصرف شیرینی‌ها خودداری کنید.
- از مصرف میان‌وعده‌های ناسالم خودداری کنید.
- آب حاوی فلوراید بنوشید و از دهانشویه‌های حاوی فلوراید استفاده کنید.
- معاینات دندانپزشکی را فراموش نکنید.
رعایت نکات بالا علاوه بر حفظ سلامت دهان و دندان، باعث ایجاد لبخند زیبا می‌شود و در نهایت اعتماد بنفس شما را بالا میبرد.
یادداشت پایانی؛ مراجعه به دندانپزشک گام اول برای پیشگیری از پوسیدگی دندان است
در این مقاله با تشخیص پوسیدگی دندان در خانه، علائم، عوارض و راه‌هایی برای جلوگیری از پیشرفت آن آشنا شدیم. پوسیدگی دندان با علائمی همراه است که شاید تا مدتی متوجه آن‌ها نشویم، اما پیشرفت پوسیدگی، پیوسته عوارض و علائم خود را نشان می‌دهد. با این حال بهتر است که با رعایت چند نکته ساده سلامت دهان و دندان را تضمین کنیم. بهترین راه برای تشخیص و درمان پوسیدگی دندان مراجعه به دندانپزشکی است و راه‌های طبیعی تنها باعث جلوگیری از ادامه پوسیدگی می‌شوند.
سوالات متداول درباره تشخیص پوسیدگی دندان در خانه
آیا تشخیص پوسیدگی دندان در خانه امکان‌پذیر است؟
تشخیص پوسیدگی دندان در خانه در مراحل اولیه ممکن نیست، اما با گذشت زمان علائم پوسیدگی دندان به وضوح قابل مشاهده هستند.
آیا درمان خانگی برای پوسیدگی دندان وجود دارد؟
اگر پوسیدگی در زمان مناسب تشخیص داده شود و به عاج دندان نرسیده باشد، امکان جلوگیری از پیشرفت پوسیدگی در خانه وجود دارد.
آیا پوسیدگی دندان باعث آسیب به لثه می‌شود؟
بله، پوسیدگی دندان به مرور زمان باعث انتقال باکتری به لثه‌ها و در نهایت تورم لثه‌ها می‌شود.
آیا روغن میخک پوسیدگی دندان را درمان می‌کند؟
روغن میخک تحت شرایطی می‌تواند به دلیل داشتن اوژنول تنها باعث جلوگیری از پیشرفت پوسیدگی شود.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر پس از انجام مراحل بالا همچنان درد و مشکلات ناشی از پوسیدگی دندان ادامه داشت حتما به دندانپزشک مراجعه کنید.
