عوارض قرص اورژانسی بر پریود ممکن است به شکل تغییراتی در چرخه قاعدگی ظاهر شود. شایع‌ترین نمونه‌های آن شامل تاخیر و یا جلو افتادن زمان پریود، خونریزی نامنظم، لکه‌بینی و تغییر در شدت خونریزی است. برخی افراد ممکن است درد پریودی شدیدتر یا خفیف‌تر از حد معمول را تجربه کنند. این تغییرات به دلیل تاثیرات قرص اورژانسی بر سطح هورمون‌ها و نحوه تخمک‌گذاری رخ می‌دهند.
در بیشتر موارد، این عوارض موقتی بوده و پس از گذشت یک یا دو چرخه قاعدگی برطرف می‌شوند، اما اگر تاخیر بیش از دو هفته طول بکشد یا خونریزی شدید و غیرعادی باشد، بهتر است به پزشک مراجعه شود. در این مقاله از سری مطالب مجله طب خونه، به صورت کامل به راهکارهای مناسب برای عوارض ناشی از مصرف قرص اورژانسی خواهیم پرداخت.
قرص اورژانسی چیست و چرا استفاده می‌شود؟
قرص اورژانسی نوعی دارو برای پیشگیری از بارداری است که در مواقع اضطراری، پس از رابطه‌ی محافظت‌نشده یا شکست سایر روش‌های جلوگیری (مانند پاره شدن کاندوم) استفاده می‌شود. اما قرص اورژانسی چگونه مانع از بارداری می‌شود؟ این قرص با جلوگیری از پروسه تخمک‌گذاری، اختلال در لقاح یا جلوگیری از لانه‌گزینی تخمک بارور شده در رحم، احتمال بارداری را کاهش می‌دهد. در ادامه به بررسی یکی از مهم‌ترین عوارض قرص اورژانسی بر پریود می‌پردازیم.
مصرف قرص اورژانسی و تاخیر در پریود
چند روز تاخیر در پریود نشانه بارداری است؟ چرا پس از مصرف قرص اورژانسی با تاخیر در قاعدگی مواجه می‌شویم؟ در پاسخ به این سوال بسیار مهم باید بگوییم قرص‌های اورژانسی معمولاً حاوی دوز بالایی از پروژستین (مانند لوونورژسترل یا اولیپریستال استات) هستند که عملکرد طبیعی هورمون‌های بدن را مختل می‌کند. این هورمون‌ها نقش اساسی در تنظیم چرخه قاعدگی دارند. قرص اورژانسی موجب مداخله در تخمک‌گذاری، تغییر در لانه‌گزینی تخمک بارور شده می‌شود یا منجر به ایجاد تغییراتی در غشای داخلی رحم شده که می‌تواند باعث اختلال در زمان‌بندی پریود شود.
در بسیاری از موارد، تاخیر در پریود پس از مصرف قرص اورژانسی طبیعی است و معمولاً در مدت زمان ۱ تا ۲ هفته برطرف می‌شود. اما اگر تاخیر بیش از ۲ هفته طول بکشد، یا علائم دیگری مانند خونریزی شدید، درد غیر معمول یا علائم بارداری مشاهده شود، توصیه می‌شود که فرد برای تست بارداری و مشاوره به پزشک مراجعه کند.
7 عوارض ناشی از مصرف قرص اورژانسی بر قاعدگی
مهم‌ترین سوالی که ممکن است برایتان پیش آمده باشد، این است که دیر شدن عادت ماهیانه تا چند روز طبیعی است؟ پس از مصرف قرص اورژانسی، بدن شما تغییرات هورمونی و فیزیکی را تجربه می‌کند که تاثیراتی بر چرخه و زمان قاعدگی و شرایط فیزیکی خواهند داشت. در ادامه، به بررسی سایر عوارض شایع و شرایطی که ممکن است این تغییرات را تشدید کنند، می‌پردازیم.
| عوارض | توضیحات | چه افرادی بیشتر درگیر می‌شوند؟ |
| تاخیر در پریود | ممکن است پریود بین چند روز تا 2 هفته به تاخیر افتد | افرادی که قرص را نزدیک به زمان تخمک‌گذاری مصرف کرده‌اند |
| پریود زودتر از موعد | در برخی موارد ممکن است باعث کاهش طول فاز لوتئال(مرحله پس از تخمک گذاری) شده و پریود زودتر اتفاق افتد | بانوان جوان با سطح هورمونی حساس‌تر یا افرادی که قاعدگی نامنظم داشته‌اند |
| خونریزی نامنظم و لکه‌بینی | طی چند روز پس از مصرف اتفاق می‌افتد | افرادی که پیش از این دچار عدم تعادل هورمونی بوده‌اند |
| تغییرات در شدت خونریزی | پریود کمی شدیدتر یا سبک‌تر از حد معمول اتفاق می‌افتد | افرادی که چندین بار در یک دوره قرص را مصرف کرده‌اند |
| افزایش یا کاهش درد پریودی | به دلیل تاثیرات قرص بر انقباضات رحمی اتفاق می‌افتد | افرادی که سندروم قاعدگی شدید دارند و یا افرادی که دچار گرفتگی عضلانی هستند |
| اختلال در دوره‌های بعدی | ممکن است تا دو دوره پریود بعدی نامنظم باشد | افرادی که قرص اورژانسی را چند بار در یک دوره مصرف کرده‌اند |
| نوسانات خلقی | تغییرات هورمونی سبب افزایش اضطراب و افسردگی خفیف می‌شوند | افرادی که دچار استرس زیاد و سابقه اضطراب و افسردگی هستند |
همچنین، به دلیل تغییرات هورمونی ناشی از قرص، ممکن است برخی افراد احساس نفخ، حساسیت سینه‌ها، سردرد، خستگی یا نوسانات خلقی را تجربه کنند. این علائم معمولاً موقتی هستند و پس از چند روز یا حداکثر یک چرخه قاعدگی به تدریج به حالت طبیعی بازمی‌گردند.
چه زمانی پس از مصرف قرص اورژانسی به پزشک مراجعه کنیم؟
پس از مصرف قرص اورژانسی، اگرچه بسیاری از عوارض آن موقتی و طبیعی هستند، اما در برخی شرایط نیاز به مراجعه به پزشک وجود دارد. در اینجا به زمان‌های خاصی که باید به پزشک مراجعه کنید، اشاره می‌کنیم:
- تاخیر بیش از ۲ هفته در پریود: اگر پس از گذشت ۲ هفته از تاریخ پریود مورد انتظار، هنوز پریود نشده‌اید، ممکن است این نشانه‌ای از بارداری یا اختلال هورمونی باشد.
- خونریزی شدید یا غیرمعمول: اگر خونریزی پس از مصرف قرص اورژانسی به شدت افزایش یابد و نیاز به تعویض پد یا تامپون هر یک تا دو ساعت باشد، یا خونریزی بیش از حد معمول ادامه یابد، باید بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
- درد شدید و غیرقابل‌تحمل: اگر پس از مصرف قرص، درد یا گرفتگی‌های پریودی به شدت افزایش یابد و با مسکن‌ها تسکین نیابد، باید به پزشک مراجعه کنید تا علت درد بررسی شود.
- علائم غیر معمول یا نگران‌کننده: اگر علائمی مانند سردرد شدید، تهوع مداوم، درد در قسمت پایین شکم، تب یا تغییرات غیرمعمول در وضعیت جسمانی تجربه کردید، این می‌تواند نشان‌دهنده عوارض جدی‌تری باشد که نیاز به توجه پزشکی دارند.
- علائم بارداری: اگر بعد از مصرف قرص اورژانسی علائم بارداری (مانند تهوع، ورم شکم، حساسیت سینه‌ها و تغییرات خلقی) مشاهده کردید، حتی پس از گذشت زمان مناسب، مراجعه به پزشک برای انجام آزمایشات ضروری است.
در صورت بروز علائم دیگر حتما با پزشک زنان خود در تماس باشید.
پس از مواجهه با عوارض شدید قرص اورژانسی به چه پزشکی مراجعه کنیم؟
اگر تغییرات غیرطبیعی در بدن شما پس از مصرف قرص اورژانسی ایجاد شد که بیش از حد معمول طول کشید یا علائم نگران‌کننده‌ای داشتید، مهم است که به موقع به پزشک مراجعه کنید.
- پزشک عمومی یا متخصص زنان و زایمان (گاینکولوژیست): معمولاً بهترین گزینه برای مشاوره و بررسی مشکلات مربوط به عوارض قرص اورژانسی بر پریود و تغییرات هورمونی، پزشک عمومی است. در صورتی که مشکلات پیچیده‌تری مانند خونریزی شدید یا دردهای غیرطبیعی وجود داشته باشد، مراجعه به متخصص زنان و زایمان توصیه می‌شود.
- متخصص غدد: در صورتی که تاثیرات هورمونی پس از مصرف قرص اورژانسی باعث ایجاد مشکلات طولانی‌مدت یا نامنظم در چرخه قاعدگی شما شود، ممکن است نیاز به مشاوره با متخصص غدد باشد تا هورمون‌ها و عملکرد سیستم غدد درون‌ریز شما بررسی شود.
مراجعه به موقع به پزشک متخصص، می‌تواند تا از مشکلات جدی جلوگیری کند و پروسه درمان را سرعت بخشد.
مهم‌ترین راهکارهای کاهش درد پریود پس از مصرف قرص اورژانسی
بهتر است بدانیم پس از مصرف قرص‌های اورژانسی، درد پریود شدیدتر از حالت معمول می‌تواند در بسیاری افراد ظاهر شود. در حالت کلی با داشتن استراحت کافی، مدیریت استرس و خواب کافی می‌توانید بهترین نتیجه را رقم بزنید. در ادامه به بررسی مهم‌ترین راهکارهای کاهش درد پریود پس از مصرف قرص اورژانسی می‌پردازیم.
| راهکار | توضیحات
|
| استفاده از مسکن‌ها | مصرف مسکن‌های بدون نسخه مانند ایبوپروفن یا پاراستامول می‌تواند به کاهش درد کمک کند. اگر میخواهید بدانید بهترین قرص برای کاهش درد پریود چیست به این مطلب مراجعه کنید. |
| گرم کردن شکم و کمر | استفاده از کیسه آب گرم یا بطری آب داغ در ناحیه شکم و کمر می‌تواند به تسکین گرفتگی‌های رحمی کمک کند. گرما باعث افزایش جریان خون و کاهش انقباضات عضلات می‌شود که در نتیجه درد کمتری احساس می‌شود. |
| ماساژ آرام ناحیه شکم | ماساژ آرام و ملایم در ناحیه شکم و کمر می‌تواند به رهایی از تنش‌های عضلانی کمک کند و درد را کاهش دهد. این کار می‌تواند همراه با تنفس عمیق باشد تا احساس آرامش بیشتری به همراه داشته باشد. |
| دمنوش‌های گیاهی | نوشیدن دمنوش‌های گیاهی مانند زنجبیل، بابونه یا نعناع می‌تواند خواص ضد التهابی و آرام‌بخش داشته باشد که به کاهش درد کمک می‌کند. زنجبیل به خصوص برای کاهش التهاب و درد مفید است. |
| مصرف مایعات کافی | آب کافی بنوشید تا بدن هیدراته بماند و از بروز علائم بیشتری مانند نفخ یا ورم جلوگیری کنید. همچنین، نوشیدن مایعات گرم مانند چای می‌تواند آرامش‌دهنده باشد. |
اگر درد شدید و غیرقابل‌تحمل بود و با استفاده از مسکن‌ها یا راهکارهای طبیعی کاهش نیافت، و یا اگر درد طی زمان غیر معمولی ادامه یافت، بهتر است با پزشک مشورت کنید. همچنین در این مطلب به صورت مفصل بهترین راهکارهای درمان درد پریودی شدید معرفی شده اند.
رژیم غذایی مناسب برای کاهش درد پریودی پس از مصرف قرص اورژانسی
برای کاهش درد پریودی پس از مصرف قرص اورژانسی، رعایت یک رژیم غذایی مناسب می‌تواند به بهبود وضعیت کمک کند. رژیم غذایی مناسب می‌تواند به کاهش التهاب، تنظیم سطح هورمون‌ها، بهبود گردش خون و کاهش گرفتگی‌های عضلانی کمک کند. در اینجا برخی از مواد غذایی مفید برای کاهش درد پریودی ذکر شده است:
- غذاهای ضد التهاب: زنجبیل، زردچوبه، توت‌ها (توت‌فرنگی، تمشک و بلوبری)
- غذاهای غنی از امگا 3: ماهی‌های چرب (سالمون و ساردین)، دانه چیا، دانه کتان
- غذاهای غنی از منیزیم: سبزیجات برگ‌دار (اسفناج و کلم پیچ)، آجیل، حبوبات (عدس)، موز و آووکادو
- غذاهای غنی از آهن: گوشت قرمز بدون چربی، مرغ، میوه‌های خشک (خرما و کشمش)
- غذاهای غنی از B6: ماهی‌تن، سیب‌زمینی، آلو
- مایعات کافی: آب، چای‌های گیاهی و آرام‌بخش (بابونه و نعناع)
- غذاهای غنی از ویتامین E: آجیل (بادام، فندق)، دانه‌های آفتابگردان، روغن زیتون
مصرف این غذاها در کنار روش‌های درمان درد پریودی شدید که در جدول ذکر شد بسیار موثر است. همچنین مصرف بیش از حد شکر و غذاهای فرآوری‌شده می‌تواند باعث افزایش التهاب در بدن و بدتر شدن علائم پریود شود. بهتر است این نوع غذاها را در دوران پریودی محدود کنید.
سخن آخر، کاهش عوارض ناشی از مصرف قرص اورژانسی
برای کاهش عوارض ناشی از مصرف قرص اورژانسی، رعایت نکات ساده‌ای مانند استراحت کافی، مصرف مسکن‌های مناسب برای تسکین درد و گرفتگی‌های رحمی، رژیم غذایی سالم و آبرسانی مناسب می‌تواند مفید باشد. همچنین، مدیریت استرس از طریق تکنیک‌های آرامش‌بخش مانند یوگا و تنفس عمیق و اجتناب از کافئین و الکل به کاهش علائم کمک می‌کند. در صورتی که علائم شدید یا طولانی‌مدت شدند، مهم است که به پزشک مراجعه کنید تا از مشکلات جدی‌تر جلوگیری شود و درمان مناسب دریافت کنید.
سوالات متداول در مورد عوارض قرص اورژانسی بر پریود
1. آیا قرص اورژانسی می‌تواند باعث حالت تهوع یا استفراغ شود؟
بله، حالت تهوع و استفراغ از رایج ترین عوارض قرص اورژانسی است. این حالت ممکن است چند ساعت پس از مصرف قرص ایجاد شود. در صورتی که استفراغ ظرف ۲ ساعت بعد از مصرف قرص رخ دهد، ممکن است قرص به درستی جذب بدن نشده و نیاز به مصرف مجدد آن باشد.
2. آیا مصرف قرص اورژانسی باعث کاهش قدرت باروری می‌شود؟
خیر، مصرف یک یا چندین بار قرص اورژانسی به طور موقت تاثیری بر قدرت باروری شما ندارد. این قرص فقط برای جلوگیری از بارداری در شرایط اضطراری طراحی شده است و استفاده مکرر از آن توصیه نمی‌شود. استفاده زیاد از قرص اورژانسی ممکن است باعث اختلالات هورمونی و مشکلات قاعدگی شود.
3. تغییرات مزاج از عوارض مصرف قرص اورژانسی هستند؟
بله، تغییرات خلق‌وخو یکی دیگر از عوارض مصرف قرص اورژانسی است. برخی زنان ممکن است پس از مصرف قرص احساس اضطراب، افسردگی یا تحریک‌پذیری بیشتری داشته باشند. این تغییرات به دلیل نوسانات هورمونی ایجاد شده توسط قرص است. این عوارض معمولاً موقتی هستند و پس از چند روز یا یک دوره قاعدگی برطرف می‌شوند. اگر این علائم ادامه پیدا کرد یا شدید شد، مشورت با پزشک لازم است.
