فرق اوردنچر با ایمپلنت؛ کدام راه حل برای بی دندانی کامل بهتر است؟

وقتی تمام دندان‌های یک فک از دست می‌روند، دنیا برای فرد تیره و تار می‌شود. لذت جویدن یک غذای دلچسب، خندیدن با اعتماد به نفس و حتی صحبت کردن روان، جای خود را به مشکلات بی‌پایان دندان‌های مصنوعی سنتی می‌دهد. لق زدن، زخم کردن لثه و ترس دائمی از خارج شدن پروتز از دهان، تجربه‌ای است که میلیون‌ها نفر با آن دست و پنجه نرم می‌کنند. اما علم دندانپزشکی امروز دیگر شما را در این بن‌بست رها نمی‌کند. دو راه حل مدرن و انقلابی پیش روی شماست: «اوردنچر متکی بر ایمپلنت» و «کاشت کامل ایمپلنت ثابت». اما سوال اصلی اینجاست: فرق اوردنچر با ایمپلنت چیست و کدام یک برای شرایط، بودجه و انتظارات شما انتخاب هوشمندانه‌تری است؟

در این مقاله از مجله پزشکی طب خونه، قصد داریم به دور از اصطلاحات پیچیده و با زبانی ساده، این دو روش را زیر ذره‌بین قرار دهیم. به شما کمک می‌کنیم تا با دیدی کاملا باز، تفاوت‌های کلیدی در هزینه، راحتی، نگهداری و حس طبیعی بودن را درک کنید. این یک راهنمای گام‌به‌گام برای تصمیم‌گیری آگاهانه است؛ تصمیمی که کیفیت زندگی شما را برای سال‌های آینده رقم خواهد زد.

درک مفاهیم؛ اوردنچر و ایمپلنت ثابت دقیقا چه هستند؟

قبل از اینکه به بررسی فرق اوردنچر با ایمپلنت بپردازیم، باید تعریف دقیقی از هر کدام داشته باشیم تا از هرگونه سوءتفاهم جلوگیری شود. بسیاری از افراد این دو را با هم اشتباه می‌گیرند، در حالی که ماهیت و عملکرد آن‌ها کاملا متفاوت است.

اوردنچر متکی بر ایمپلنت؛ دندان مصنوعی پیشرفته و باثبات

اوردنچر (Implant-Supported Overdenture) در واقع یک دست دندان مصنوعی کامل است، اما با یک تفاوت اساسی: به جای اینکه فقط روی لثه قرار بگیرد و با مکش (که اغلب ضعیف است) در جای خود بماند، توسط چند پایه ایمپلنت که در استخوان فک کاشته شده‌اند، پشتیبانی و محکم می‌شود. همانطور که در عکس دندان اوردنچر هم مشخص است، این ایمپلنت‌ها مثل دکمه‌های فشاری یا نر و مادگی عمل می‌کنند که دست دندان روی آن‌ها «کلیک» شده و کاملا ثابت می‌شود.

ویژگی کلیدی: متحرک است. یعنی شما می‌توانید و باید آن را برای تمیز کردن از دهان خارج کنید.

پروتز ثابت متکی بر ایمپلنت؛ بازسازی دائمی دندان‌ها

در پروتز ثابت (Fixed Implant Bridge) که عموم مردم آن را با نام «کاشت کامل دندان با ایمپلنت» می‌شناسند، تعداد بیشتری ایمپلنت (معمولا ۶ تا ۸ عدد در هر فک) در استخوان کاشته می‌شود. سپس یک پروتز ثابت و دائمی که شبیه به یک پل بلند از دندان‌های سرامیکی به‌هم‌پیوسته است، روی این ایمپلنت‌ها برای همیشه پیچ یا چسبانده می‌شود.

ویژگی کلیدی: ثابت است. یعنی شما نمی‌توانید آن را از دهان خارج کنید و دقیقا مانند دندان‌های طبیعی خودتان با آن رفتار می‌کنید.

در دنیای امروز روش‌های کاشت بسیار متنوع و پیشرفته شده‌اند. برای مثال، آشنایی با جدیدترین روش ایمپلنت که شامل تکنیک‌های جراحی با راهنمای دیجیتال (Surgical Guide) یا ایمپلنت‌های فوری هستند، می‌تواند به شما در انتخاب بهترین گزینه و کاهش طول درمان کمک کند.

نکته مهم: پس اولین و بزرگترین فرق اوردنچر با ایمپلنت ثابت، در «متحرک بودن» اوردنچر و «ثابت بودن» پروتز کامل ایمپلنتی است. اوردنچر یک دندان مصنوعی است که روی ایمپلنت سوار می‌شود؛ اما پروتز ثابت، خود دندان‌های جدید شماست که دیگر از دهان خارج نمی‌شوند.

بررسی فنی؛ مقایسه تعداد ایمپلنت‌ها، اتصالات و پیچیدگی جراحی

یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های فنی که مستقیما بر هزینه و پیچیدگی جراحی تاثیر می‌گذارد، تعداد پایه‌های ایمپلنت مورد نیاز برای هر روش است. این موضوع به خصوص برای افرادی که استخوان فک ضعیفی دارند، اهمیت دوچندان دارد.

• برای اوردنچر: معمولا به تعداد کمتری ایمپلنت نیاز است. در فک پایین، به دلیل محکم‌تر بودن استخوان به شرط تایید رادیولوژی دندانپزشکی، حتی با کاشت ۲ ایمپلنت در ناحیه جلویی می‌توان ثبات قابل قبولی ایجاد کرد (هرچند ۴ ایمپلنت نتیجه را عالی می‌کند و فشار را بهتر توزیع می‌کند). در فک بالا به دلیل نرم‌تر و اسفنجی‌تر بودن استخوان، برای جلوگیری از شکست درمان، حداقل به ۴ ایمپلنت نیاز است.
• در پروتز ثابت: برای توزیع یکنواخت نیروی شدید جویدن در سراسر فک و جلوگیری از فشار بیش از حد روی هر پایه، به تعداد بیشتری ایمپلنت نیاز است. معمولا ۶ تا ۸ ایمپلنت در هر فک کاشته می‌شود تا یک پایه محکم و دائمی ایجاد شود.

این تفاوت در تعداد، یکی از دلایل اصلی ارزان‌تر بودن هزینه دست دندان کامل اوردنچر نسبت به ایمپلنت ثابت است.

آشنایی با انواع اتصالات در اوردنچر؛ چگونه پروتز به ایمپلنت کلیک می‌شود؟

اوردنچرها با مکانیزم‌های مهندسی‌شده مختلفی به ایمپلنت‌ها متصل می‌شوند. دیدن یک اوردنچر متکی بر ایمپلنت فیلم می‌تواند به درک بهتر این اتصالات کمک کند.

• اتصال توپی (Ball Attachment): روی هر ایمپلنت یک قطعه فلزی کروی (شبیه سر یک پین) قرار می‌گیرد و داخل دست دندان، یک کاسه پلاستیکی یا نایلونی (Housing) منطبق با آن وجود دارد که با فشار روی هم چفت می‌شوند. این روش ساده و کم‌هزینه است.
• اتصال میله‌ای (Bar Attachment): در این روش پیشرفته‌تر، یک میله فلزی سفارشی‌ساز، تمام ایمپلنت‌ها را در فک به یکدیگر متصل می‌کند. دست دندان با گیره‌هایی که داخل آن تعبیه شده، روی این میله چفت می‌شود. این روش ثبات و استحکام بسیار بیشتری نسبت به اتصال توپی دارد و فشار را به طور یکنواخت‌تری پخش می‌کند.
• اتصال لوکیتور (Locator Attachment): این سیستم مدرن، چیزی بین اتصال توپی و میله‌ای است. ارتفاع کمی دارد و برای بیمارانی که فضای عمودی کمی در دهان دارند، ایده‌آل است.

برای موفقیت هر دو روش، فرآیند حیاتی جوش خوردن ایمپلنت به استخوان (Osseointegration) که معمولا ۳ تا ۶ ماه طول می‌کشد، باید به طور کامل اتفاق بیفتد. این مرحله تضمین می‌کند که پایه‌ها آنقدر با استخوان یکپارچه شده‌اند که بتوانند فشار جویدن را بدون هیچ حرکتی تحمل کنند.

مقایسه عملکرد و حس طبیعی؛ کدام یک به دندان واقعی نزدیک‌تر است؟

اینجا همان جایی است که فرق اوردنچر با ایمپلنت به وضوح برای بیمار مشخص می‌شود و شما باید بر اساس سبک زندگی و اولویت‌های خود تصمیم بگیرید.

اوردنچر:

• قدرت جویدن: به طور قابل توجهی بهتر از دندان مصنوعی معمولی است. مطالعات نشان می‌دهندکه قدرت جویدن با اوردنچر تا ۳۰۰٪ نسبت به دست دندان سنتی افزایش می‌یابد. اما چون هنوز بخشی از فشار به لثه منتقل می‌شود، ممکن است در جویدن غذاهای بسیار سفت (مثل آجیل سخت) کمی محدودیت داشته باشید.
• حس طبیعی: حس ثبات و اطمینان بسیار خوبی دارد، اما به دلیل پوشاندن بخشی از کام در فک بالا (برای افزایش سطح اتکا) و متحرک بودن، هرگز حس دندان طبیعی را به طور کامل القا نمی‌کند.

پروتز ثابت بر پایه ایمپلنت:

• قدرت جویدن: تقریبا ۱۰۰٪ مشابه دندان‌های طبیعی. شما می‌توانید با خیال راحت و بدون هیچ نگرانی سیب، استیک یا هر غذای دیگری را گاز بزنید و بجوید.
• حس طبیعی: این نزدیک‌ترین حسی است که علم دندانپزشکی امروز می‌تواند به جای دندان‌های از دست رفته شما ارائه دهد. پروتز ثابت کام را نمی‌پوشاند، بنابراین حس چشایی و درک دمای غذاها کامل خواهد بود.

آمار علمی: طبق مطالعه‌ای در Frontiers in Dentistry (FID)، بیمارانی که از پروتز ثابت بر پایه ایمپلنت استفاده می‌کنند، در شاخص‌های «کیفیت زندگی مرتبط با سلامت دهان» (OHRQoL)، نمرات به طور میانگین ۳۰٪ بالاتری نسبت به کاربران اوردنچر کسب کرده‌اند. با این حال، رضایت کاربران اوردنچر نیز به مراتب بالاتر از کسانی است که از دندان مصنوعی سنتی استفاده می‌کنند. درک فرق ایمپلنت و دندان مصنوعی سنتی نیز به شما کمک می‌کند تا ارزش افزوده‌ای که حتی اوردنچر به زندگی شما می‌آورد را بهتر درک کنید.

بررسی جامع هزینه‌ها؛ قیمت اوردنچر در برابر ایمپلنت کامل

برای بسیاری از افراد، هزینه مهم‌ترین فاکتور در تصمیم‌گیری است. هزینه دست دندان کامل اوردنچر به دلیل نیاز به تعداد کمتر ایمپلنت و استفاده از پروتز آکریلیکی (به جای سرامیکی)، به طور قابل توجهی پایین‌تر از هزینه کاشت کامل فک با پروتز ثابت است.

بیایید هزینه‌ها را در سال ۱۴۰۴ به صورت جزئی و شفاف بررسی کنیم:

جدول تفکیکی و مقایسه‌ای هزینه‌ها (تخمین برای یک فک – ۱۴۰۴)
آیتم هزینه	اوردنچر (با ۲ تا ۴ ایمپلنت)	پروتز ثابت (با ۶ تا ۸ ایمپلنت)
هزینه هر پایه ایمپلنت (بسته به برند)	از ۷,۰۰۰,۰۰۰ تا ۱۵,۰۰۰,۰۰۰ تومان	از ۷,۰۰۰,۰۰۰ تا ۱۵,۰۰۰,۰۰۰ تومان
مجموع هزینه پایه‌های ایمپلنت	۱۴,۰۰۰,۰۰۰ تا ۶۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان	۴۲,۰۰۰,۰۰۰ تا ۱۲۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان
هزینه ساخت پروتز نهایی	قیمت اوردنچر بر پایه ایمپلنت (۱۰ تا ۲۰ میلیون)	هزینه پروتز ثابت (۳۰ تا ۷۰ میلیون)
مجموع هزینه نهایی (تخمین)	۲۴,۰۰۰,۰۰۰ تا ۸۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان	۷۲,۰۰۰,۰۰۰ تا ۱۹۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان

همانطور که می‌بینید، فرق اوردنچر با ایمپلنت از نظر هزینه بسیار چشمگیر است. هزینه اوردنچر فک بالا به دلیل نیاز به حداقل ۴ ایمپلنت، معمولا کمی بیشتر از فک پایین (که با ۲ ایمپلنت هم کار می‌کند) است. در مورد قیمت اوردنچر ثابت، باید گفت که این اصطلاح کمی گمراه‌کننده است. اوردنچر ذاتا متحرک است، اما گاهی به اوردنچرهایی که با میله (Bar) متصل می‌شوند و ثبات بسیار بالایی دارند، در زبان عامیانه «ثابت» گفته می‌شود که هزینه آن‌ها در بازه بالاتر جدول قرار می‌گیرد.

اشتباه رایج: برخی بیماران فقط هزینه پایه‌های ایمپلنت را محاسبه می‌کنند و هزینه پروتز نهایی را فراموش می‌کنند. حتما از دندانپزشک خود هزینه «تمام شده» را بپرسید.

مشکلات و معایب؛ نگاهی صادقانه به چالش‌های هر روش

هیچ روش درمانی در دنیا صددرصد بی‌نقص نیست. شنیدن نظرات در مورد اوردنچر از زبان بیماران دیگر و دانستن چالش‌های علمی هر کدام به شما کمک می‌کند تا با دید بازتری انتخاب کنید و خود را برای مدیریت بلندمدت درمان آماده سازید. در این بخش، بی‌پرده به مشکلات هر دو روش می‌پردازیم.

مشکلات و چالش‌های اوردنچر؛ مواردی که باید بدانید

اوردنچر یک راه حل عالی است، اما نیازمند نگهداری و توجه خاصی است. مشکلات اوردنچر معمولا قابل مدیریت هستند، اما آگاهی از آن‌ها قبل از درمان ضروری است.

آیا اوردنچر نیاز به هزینه نگهداری سالانه دارد؟

بله، یکی از مهم‌ترین مشکلات اوردنچر همین است. قطعات پلاستیکی یا نایلونی داخل پروتز که روی اتصالات ایمپلنت کلیک می‌شوند (Nylon caps)، به مرور زمان ساییده شده و گیر خود را از دست می‌دهajú. این قطعات باید هر ۶ ماه تا یک سال توسط دندانپزشک تعویض شوند تا ثبات پروتز حفظ شود. این یک هزینه جاری و قابل پیش‌بینی است که باید در محاسبات خود لحاظ کنید.

آیا با اوردنچر هم استخوان فک تحلیل می‌رود؟

به صورت موضعی بله. اگرچه ۴ پایه ایمپلنت، استخوان اطراف خود را به خوبی حفظ می‌کنند، اما در نواحی بین ایمپلنت‌ها که پروتز مستقیما روی لثه فشار می‌آورد، تحلیل استخوان (Bone Resorption) همچنان به صورت آهسته ادامه دارد. این امر ممکن است پس از چند سال باعث شود پروتز کمی لق به نظر برسد که با یک ریلاین (آستر کردن) ساده توسط دندانپزشک، مشکل برطرف می‌شود.

مشکل گیر کردن غذا زیر اوردنچر چقدر جدی است؟

از آنجایی که اوردنچر متحرک است، همیشه یک فضای بسیار کوچک بین پروتز و لثه وجود دارد. گیر کردن ذرات ریز غذا، به خصوص دانه‌هایی مثل کنجد، در این فضا طبیعی است. این موضوع نیازمند آن است که شما پس از هر وعده غذایی پروتز را خارج کرده و هم پروتز و هم دهان خود را بشویید.

آیا احتمال شکستن دست دندان اوردنچر وجود دارد؟

خود دست دندان از جنس آکریلیک (نوعی پلاستیک فشرده) ساخته شده است. اگرچه این ماده مقاوم است، اما در صورت افتادن از ارتفاع روی سطح سخت (مانند سرامیک دستشویی) یا فشار بیش از حد هنگام جویدن غذاهای بسیار سفت، احتمال شکستن یا ترک خوردن آن وجود دارد. خوشبختانه تعمیر آن معمولا ساده و کم‌هزینه است.

بسیاری از این مشکلات اوردنچر با انتخاب اتصالات پیشرفته‌تر (مثل سیستم Bar به جای Ball) و مراجعه منظم به دندانپزشک برای تنظیم و سرویس‌های دوره‌ای، به راحتی قابل کنترل و پیشگیری هستند.

مشکلات و چالش‌های پروتز ثابت بر پایه ایمپلنت؛ روی دیگر سکه

این روش که به عنوان استاندارد طلایی شناخته می‌شود نیز چالش‌های خاص خود را دارد که عمدتا به نگهداری و هزینه مربوط می‌شود.

چرا بهداشت زیر پروتز ثابت اینقدر سخت و مهم است؟

از آنجایی که این پروتز ثابت است و از دهان خارج نمی‌شود، تمیز کردن فضای بسیار باریک زیر آن (بین پروتز و لثه) نیازمند حوصله، دقت و استفاده از ابزارهای خاص است. شما نمی‌توانید از نخ دندان معمولی استفاده کنید. ابزارهایی مانند واترجت (Waterpik)، نخ دندان‌های مخصوص (Superfloss) یا مسواک‌های بین‌دندانی برای جلوگیری از تجمع پلاک در اطراف ایمپلنت‌ها ضروری هستند. عدم رعایت بهداشت دقیق می‌تواند منجر به التهاب شدید لثه در اطراف ایمپلنت‌ها (Peri-implantitis) شود که در موارد پیشرفته می‌تواند به از دست رفتن ایمپلنت منجر شود.

اگر یک دندان از پروتز ثابت بشکند چه اتفاقی می‌افتد؟

تعمیرات در این سیستم پیچیده‌تر است. اگر یکی از دندان‌های سرامیکی پروتز دچار پریدگی یا شکستگی شود، تعمیر آن بسیار دشوارتر و پرهزینه‌تر از اوردنچر است. در برخی موارد، ممکن است نیاز باشد کل پروتز از روی ایمپلنت‌ها باز شده و برای تعمیر به لابراتوار فرستاده شود که این فرآیند زمان‌بر است.

گاهی اوقات عوارضی مانند خونریزی بعد از ایمپلنت در دوره جراحی هر دو روش مشترک است که با رعایت دقیق دستورالعمل‌های دندانپزشک به راحتی قابل کنترل می‌باشد.

انتخاب نهایی؛ کدام روش برای شما مناسب‌تر است؟

حالا که با تمام جزئیات، آمار و فرق اوردنچر با ایمپلنت آشنا شدید، بیایید ببینیم کدام گزینه با پروفایل و شرایط زندگی شما همخوانی بیشتری دارد.

شما کاندیدای عالی برای اوردنچر هستید اگر:

• بودجه محدودی دارید و به دنبال یک راه‌حل اقتصادی و در عین حال مدرن هستید.
• سال‌ها از دندان مصنوعی معمولی استفاده کرده‌اید و بزرگترین مشکل شما «لق زدن» آن است و فقط به دنبال ثبات بیشتر هستید.
• به دلیل تحلیل شدید استخوان، امکان کاشت تعداد زیاد ایمپلنت را ندارید یا نمی‌خواهید جراحی‌های پیچیده پیوند استخوان را انجام دهید.
• از نظر سنی یا شرایط جسمی، توانایی رعایت بهداشت دقیق زیر پروتز ثابت را ندارید و ترجیح می‌دهید بتوانید پروتز را برای تمیز کردن کامل از دهان خارج کنید.

شما کاندیدای عالی برای پروتز ثابت بر پایه ایمپلنت هستید اگر:

• از نظر مالی مشکلی ندارید و به دنبال بهترین، بادوام‌ترین و طبیعی‌ترین راه‌حل ممکن هستید.
• می‌خواهید با خیال راحت هر نوع غذایی را بجوید و پروتز را کاملا فراموش کنید، انگار که دندان‌های خودتان هستند.
• از خارج کردن و تمیز کردن یک پروتز متحرک بیزارید و به دنبال یک راه‌حل دائمی و بی‌دردسر هستید.
• می‌خواهید از تحلیل استخوان در کل فک خود به طور کامل جلوگیری کرده و فرم صورت خود را در بلندمدت حفظ کنید.

قبل از تصمیم‌گیری نهایی، بسیار مهم است که با اصطلاحات دندانپزشکی آشنا باشید. دانستن اینکه هر واحد دندان یعنی چی به شما کمک می‌کند تا هزینه‌های اعلام شده توسط کلینیک‌ها را بهتر درک کنید. در این درمان‌ها، «واحد» به معنای هر پایه ایمپلنت است، نه هر دندان مصنوعی که روی پروتز قرار می‌گیرد.

جمع‌بندی؛ تصمیمی آگاهانه برای یک عمر لبخند باکیفیت

انتخاب بین اوردنچر و پروتز ثابت، یک تصمیم شخصی است که به تعادل دقیق بین «بودجه مالی» و «انتظارات عملکردی» شما بستگی دارد. فرق اوردنچر با ایمپلنت ثابت، تفاوت بین یک راه حل «بسیار خوب و کارآمد» و یک راه حل «عالی و بی‌نقص» است. اوردنچر زندگی شما را در مقایسه با دندان مصنوعی سنتی به طور کامل متحول می‌کند و به شما اجازه می‌دهد دوباره از غذا خوردن و حضور در اجتماع لذت ببرید. پروتز ثابت اما یک گام فراتر می‌رود و شما را به نقطه‌ای می‌رساند که کاملا فراموش می‌کنید روزی دندان‌هایتان را از دست داده‌اید.

مهم‌ترین قدم، مشاوره با یک تیم دندانپزشکی متخصص و با تجربه است که بتواند با صداقت کامل، هر دو گزینه را برای شما تشریح کرده و بر اساس آنالیز دقیق عکس سه‌بعدی و شرایط مالی شما، بهترین طرح درمان را پیشنهاد دهد. به یاد داشته باشید، این یک سرمایه‌گذاری برای کیفیت زندگی شما در دهه‌های آینده است. با آگاهی کامل انتخاب کنید تا لبخندی پایدار، زیبا و کارآمد داشته باشید.

سوالات متداول (FAQ) در مورد فرق اوردنچر با ایمپلنت

۱. به طور خلاصه، اصلی‌ترین فرق اوردنچر با ایمپلنت ثابت چیست؟

اوردنچر یک دست دندان کامل اما متحرک است که روی چند پایه ایمپلنت «کلیک» می‌شود. در مقابل، پروتز ثابت به ایمپلنت‌ها پیچ شده، هرگز از دهان خارج نمی‌شود و حسی کاملاً شبیه به دندان طبیعی دارد.

۲. چرا فرق اوردنچر با ایمپلنت از نظر هزینه اینقدر زیاد است؟

دلیل اصلی، تعداد کمتر ایمپلنت‌های مورد نیاز برای اوردنچر (معمولاً ۲ تا ۴ عدد) در مقایسه با پروتز ثابت (۶ تا ۸ عدد) است. همچنین جنس پروتز در اوردنچر معمولاً آکریلیکی و ارزان‌تر از پروتز ثابت سرامیکی است.

۳. از نظر راحتی و حس روزمره، مهم‌ترین فرق اوردنچر با ایمپلنت کدام است؟

با پروتز ثابت شما کاملاً فراموش می‌کنید که دندان مصنوعی دارید و با اطمینان هرچیزی را می‌جوید. اوردنچر ثبات فوق‌العاده‌ای دارد، اما به هر حال یک پروتز متحرک است که باید برای تمیز کردن آن را از دهان خارج کنید.

۴. آیا اوردنچر هم مانند ایمپلنت ثابت از تحلیل رفتن استخوان فک جلوگیری می‌کند؟

ایمپلنت‌های ثابت به دلیل تعداد بیشتر و توزیع گسترده، از تحلیل استخوان در سراسر فک جلوگیری می‌کنند. اوردنچر فقط استخوان اطراف پایه‌های ایمپلنت را حفظ می‌کند و در نواحی دیگر، تحلیل استخوان به صورت آهسته ادامه خواهد داشت.

۵. در نگهداری بلندمدت، آیا تفاوتی بین اوردنچر و ایمپلنت وجود دارد؟

بله. اوردنچر نیاز به تعویض دوره‌ای قطعات پلاستیکی داخل پروتز (معمولاً سالی یکبار) دارد که یک هزینه جاری محسوب می‌شود. پروتز ثابت چنین هزینه جاری ندارد اما نیازمند رعایت بهداشت دقیق‌تر با ابزارهای خاصی مانند واترجت است.