عوارض آمپول بی حسی دندان؛ از بی‌حسی موقت تا مشکلات نادر و جدی!
برای انجام هرگونه عمل دندانپزشکی، متخصص دندانپزشک از آمپول بی حسی دندان استفاده می‌کند. آمپول بی حسی، نواحی که قرار است روی آنها کار شود را بی حس می‌کند. به طوری که حدود 2 ساعت بعد از درمان بی حس می‌مانند. استفاده از بی حسی دندان به بیمار این امکان را می‌دهد که در طول عمل بیدار و آگاه بماند، اما می‌تواند در تمام مدت بدون درد و آرام باشد. اما آمپول بی حسی دندان، عوارض خاص خود را دارد. در این مطلب از طب خونه قصد داریم درباره عوارض آمپول بی حسی دندان برای شما نکاتی را توضیح دهیم.
عوارض جانبی رایج بی حسی دندان؛ 6 عارضه رایج
یکی از روش‌های درمان سه سوته دندان درد، کشیدن دندان پوسیده است. برای کشیدن دندان دندانپزشک ابتدا مواد بی حسی تزریق می‌کند. اگرچه آمپول بی حسی دندان به طور کلی بی‌خطر است، برخی از افراد ممکن است عوارض جانبی را تجربه کنند. طبق گزارش انجمن دندانپزشکی آمریکا (ADA)، حدود 10 درصد از بیماران عوارض خفیف تا متوسط را پس از بیهوشی دندان گزارش می‌کنند. رایج‌ترین عوارض آمپول بی حسی دندان عبارت است از:
1) بی حسی و گزگز؛ شایع‌ترین عوارض آمپول بی حسی دندان
یکی از شایع‌ترین عوارض آمپول بی حسی دندان بی حسی و گزگز است. پس از انجام عمل، ممکن است متوجه شوید که لب، زبان یا گونه شما بی حس یا گزگز می‌شود. این احساس معمولاً در عرض چند ساعت از بین می‌رود، اما در موارد نادر، می‌تواند بیشتر طول بکشد. اگر احساس بی حسی به مرور زمان بهتر نشد به دندانپزشک خود اطلاع دهید.
2) تورم و کبودی؛ آسیب جزئی به بافت لثه
یکی دیگر از عوارض جانبی رایج، تورم و کبودی در محل تزریق است. تورم و کبودی به این دلیل است که سوزن مورد استفاده برای بیهوشی گاهی اوقات می‌تواند باعث آسیب جزئی به بافت شود. این عارضه معمولاً موقتی است و به طور خود به خودی در چند ساعت تا یک روز از بین می‌رود.
مصرف ناپروکسن برای دندان درد می‌تواند به کاهش التهاب و درد ناشی از تزریق آمپول بی‌حسی دندان کمک کند. اما باید با احتیاط مصرف شود تا از عوارض جانبی مانند تحریک معده یا تداخل با سایر داروها جلوگیری شود.
3) سردرد و سرگیجه؛ در صورت دریافت دوز بالا
برخی از بیماران پس از دریافت بی حسی دندان، سردرد یا سرگیجه را گزارش می‌کنند. این عارضه جانبی در افرادی که دوزهای بزرگ‌تر یا چندین تزریق دریافت کرده‌اند، بیشتر دیده می‌شود. بعد از دریافت مقدار زیاد بی حسی حتماً تا کاهش علائم در کلینیک یا مطب حضور داشته باشید تا در صورت بروز مشکل جدی پزشک در دسترس شما باشد.
4) تهوع یا احساس سبکی در سر؛ داشتن حساسیت به مواد بی حسی
برخی افراد ممکن است پس از تزریق بی‌حسی دندان، به ویژه اگر حساسیت به مواد بی‌حسی داشته باشند، احساس تهوع یا سبکی در سر کنند. این علائم معمولاً پس از مدت کوتاهی از بین می‌روند. اگر حساسیت به هر نوعی از مواد بی حسی دارید حتماً قبل از تزریق به دندانپزشک اطلاع دهید.
احساس تهوع را در مصرف برخی از داروها از جمله قرص فارژزیک برای دندان درد ممکن است تجربه کنید. بعد از عمل‌های دندانپزشکی اگر حالت تهوع شما از بین نرفت حتماً به پزشک اطلاع دهید تا علت دقیق را شناسایی نماید.
5) خونریزی جزئی؛ آسیب دیدن رگ‌های کوچک خونی
در موارد نادر، ممکن است هنگام تزریق سوزن، رگ‌های کوچک خونی در محل آسیب‌دیده و خونریزی جزئی رخ دهد. این نوع خونریزی معمولاً پس از چند دقیقه متوقف می‌شود و به هیچ وجه مشکلی جدی ایجاد نمی‌کند. برای کاهش خونریزی می‌توان از فشار ملایم بر روی محل تزریق استفاده کرد.
6) احساس خشکی دهان یا زبان؛ اختلال در حس چشایی
ممکن است به دلیل بی‌حسی در ناحیه زبان و لثه، بیمار احساس خشکی دهان یا اختلال در حس چشایی داشته باشد. این مشکل معمولاً موقتی است.
این عوارض معمولاً موقتی و بی‌خطر هستند، اما اگر علائم شدیدتر یا طولانی‌مدت شوند، باید با دندانپزشک مشورت کنید.
عوارض کمتر شایع اما جدی بی حسی دندان؛ به این 5 عارضه توجه ویژه ای داشته باشید!
در حالی که برخی از عوارض آمپول بی حسی دندان نادر است، اما می‌تواند بسیار جدی و خطرناک باشد. مهم است که عوارض جدی آمپول بی حسی دندان را بشناسید و در صورت وقوع به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشید. این عوارض اغلب مربوط به تجویز نادرست بیهوشی یا شرایط پزشکی از قبل موجود است. مهم‌ترین عوارض جدی آمپول بی حسی دندان شامل موارد زیر می‌شود.
1) واکنش‌های آلرژیک؛ علائم حساسیت به آمپول بی حسی دندان
واکنش‌های آلرژیک به بی حسی دندان نادر است اما می‌تواند جدی باشد. علائم حساسیت به آمپول بی حسی دندان عبارت است از:
- اشکال در تنفس و سخت نفس کشیدن
- بثورات پوستی
- تورم صورت و گلو
اگر هر یک از این علائم را تجربه کردید، فوراً به دنبال مراقبت‌های پزشکی اورژانسی باشید. آکادمی آلرژی، آسم و ایمونولوژی آمریکا تخمین می‌زند که واکنش‌های آلرژیک به بی‌حس‌کننده‌های موضعی در کمتر از 1٪ از بیماران رخ می‌دهد.
2) آسیب عصبی در عوارض جانبی بی حسی دندان؛ بی حسی طولانی مدت
در موارد بسیار نادر، بی حسی دندان می‌تواند باعث آسیب عصبی شود. آسیب عصبی ممکن است منجر به بی حسی طولانی مدت، سوزن سوزن شدن یا درد در ناحیه آسیب‌دیده شود. در صورتی که بی‌حسی به ناحیه‌ای از اعصاب مانند عصب آلوئولار پایین تزریق شود، ممکن است آسیب به اعصاب رخ دهد.
3) مشکلات قلبی عروقی؛ آمپول بی حسی دندان و تپش قلب
برخی از بیماران مبتلا به بیماری‌های قلبی از قبل ممکن است پس از دریافت بی حسی دندان دچار مشکلات قلبی عروقی شوند. علائم ممکن است شامل درد قفسه سینه، ضربان قلب نامنظم یا تنگی نفس باشد. بر اساس گزارشی از انجمن قلب آمریکا، این عوارض نادر هستند و معمولاً در بیماران با سابقه بیماری قلبی رخ می‌دهند.
4) مشکلات موقت در گفتار و غذا خوردن؛ عدم حرکت صحیح زبان یا لب‌ها
پس از دریافت بیهوشی دندان، برخی افراد در صحبت کردن یا غذا خوردن عادی مشکل پیدا می‌کنند. مشکلات در گفتار و غذا خوردن معمولاً به دلیل بی‌حسی در دهان است که حرکت صحیح زبان یا لب‌ها را سخت می‌کند. اکثر افراد در عرض چند ساعت عملکرد طبیعی خود را به دست می‌آورند، اما در موارد نادر، این مشکلات می‌توانند برای مدت طولانی‌تری ادامه داشته باشند.
5) مشکل در بلع؛ عارضه آزاردهنده
مشکل در بلع یکی دیگر از عوارض آمپول بی حسی دندان است که برخی از بیماران تجربه می‌کنند. این می‌تواند نگران‌کننده باشد، به خصوص اگر بیشتر از حد انتظار طول بکشد. مشکل در بلع معمولاً موقتی است و با از بین رفتن بیهوشی برطرف می‌شود. بعد از یک روز پس از درمان مشکل در بلع باید برطرف گردد.
عوارض آمپول بی حسی دندان از نظر روان‌شناختی؛ اثرات جانبی روانی بالقوه بی حسی دندان
برای برخی افراد، تجربه دریافت بی حسی دندان می‌تواند عوارض روانی ایجاد کند. در حالی که این عوارض مستقیماً با بیهوشی مرتبط نیستند، اما همچنان می‌توانند مشکل ساز باشند. عوارض روانی ناشی از بی‌حسی دندان می‌تواند به‌ویژه برای بیماران با اضطراب یا ترس از دندانپزشکی جدی باشد.
- اضطراب و حملات پانیک: روش‌های دندانپزشکی می‌توانند اضطراب‌آور باشند و احساس بی حسی ناشی از بیهوشی می‌تواند این اضطراب را برای برخی افراد تشدید کند. در موارد شدید، بیماران ممکن است حملات پانیک را تجربه کنند.
- فوبیای دندانپزشکی: بسیاری از بیماران به دلیل ترس از سوزن‌ها اضطراب دارند که می‌تواند تجربه تزریق بی‌حسی را بسیار استرس‌زا کند. این ترس ممکن است اضطراب را حتی در صورت عدم درد به وجود آورد.
- استرس پس از تجربه دندانپزشکی: در برخی موارد، بیماران ممکن است پس از تجربه‌های دندانپزشکی منفی، اضطراب و ترس از درمان‌های آینده پیدا کنند که این امر به‌ویژه در افرادی که به دندانپزشکی دچار فوبیا هستند، ممکن است جدی باشد.
همچنین برخی از بیماران ممکن است پس از تزریق بی‌حسی رفتارهای غیرعادی مانند بی‌قراری، سردرگمی یا خشونت را نشان دهند. این مشکلات معمولاً به طور موقت هستند.
تفاوت عوارض آمپول بی حسی دندان بر اساس نوع مواد؛ مهم‌ترین نوع داروهای بی حسی دندان
انواع مختلفی از آمپول‌های بی‌حسی دندانپزشکی وجود دارد که هر کدام دارای ترکیبات و اثرات متفاوتی هستند. مهم‌ترین انواع آمپول بی حسی دندان را در جدول زیر می‌توانید مشاهده نمایید.
| جدول تفاوت عوارض آمپول بی حسی دندان | |||
| نوع داروی بی حسی | ویژگی خاص | مدت اثر | مهم‌ترین عوارض |
| آرتیکائین (Articaine) | قدرت بیشتر نسبت به لیدوکائین، تأثیر سریع‌تر | ۲ تا ۳ ساعت | احتمال بی‌حسی طولانی‌مدت و آسیب عصبی در برخی موارد نادر |
| لیدوکائین (Lidocaine) | رایج‌ترین نوع بی‌حسی دندانپزشکی | ۱ تا ۲ ساعت | در برخی افراد ممکن است باعث سرگیجه، افزایش ضربان قلب یا واکنش‌های آلرژیک شود. |
| مپیواکائین (Mepivacaine) | مناسب برای افرادی که آدرنالین نمی‌توانند مصرف کنند. | ۲ تا ۳ ساعت | در برخی بیماران می‌تواند باعث خواب‌آلودگی یا سردرد گردد. |
| وپیواکائین (Bupivacaine) | اثر طولانی‌مدت، مناسب برای جراحی‌های پیچیده دندانپزشکی | ۴ تا ۶ ساعت | می‌تواند باعث کاهش فشار خون و سرگیجه شود. |
| ریلوکائین (Prilocaine) | کمترین عارضه برای بیماران قلبی | ۱.۵ تا ۲.۵ ساعت | احتمال بروز مشکلات اکسیژن‌رسانی در خون در برخی بیماران |
بسته به نوع ماده بی‌حسی، ترکیبات اضافه‌شده (مانند اپی‌نفرین) و وضعیت سلامت بیمار، عوارض می‌توانند متفاوت باشند. برخی داروها مانند بوپیواکائین اثر طولانی‌تری دارند و برای بیماران حساس ممکن است مشکلات بیشتری ایجاد کنند.
عوارض آمپول بی حسی دندان در زنان را بشناسید!
زنان ممکن است به دلایل مختلفی عوارض خاص‌تری از بی‌حسی دندان را تجربه کنند. شایع‌ترین عوارض آمپول بی حسی دندان در زنان که گزارش شده است عبارت است از:
- حساسیت بیشتر: زنان ممکن است نسبت به برخی داروهای بی‌حسی حساسیت بیشتری داشته باشند و ممکن است نیاز به تنظیم دوز دارو برای رسیدن به بی‌حسی مطلوب باشد.
- تأثیرات هورمونی: تغییرات هورمونی، به‌ویژه در دوران بارداری یا قاعدگی، می‌توانند اثرات بی‌حسی را تغییر دهند. برای مثال، زنان باردار ممکن است به دوز کمتری از بی‌حسی نیاز داشته باشند یا ممکن است به عوارضی مانند تهوع بیشتر مبتلا شوند.
دندانپزشک متخصص قبل از تزریق آمپول بی حسی شرایط مختلف از جمله جنسیت، سلامتی بدن، انواع قرص برای دندان درد که استفاده کرده‌اید و غیره را در نظر می‌گیرد.
مهم‌ترین عوارض آمپول بی حسی دندان در کودکان؛ زنگ خطر!
کودکان ممکن است به دلیل تفاوت‌های فیزیولوژیکی واکنش‌های متفاوتی به بی‌حسی دندان نشان دهند. با عوارض شایعی که مواجه می‌شوید عبارت‌اند از:
- ریسک بیشتر اوردوز: به دلیل اندازه کوچک بدن، کودکان ممکن است در معرض خطر بیشتری برای اوردوز بی‌حسی باشند. علائم اوردوز می‌تواند شامل خواب‌آلودگی، تهوع و در موارد شدیدتر تشنج باشد.
- تأثیرات رفتاری: کودکان ممکن است پس از تزریق بی‌حسی دچار بی‌قراری، سردرگمی یا عصبانیت شوند. این اثرات معمولاً موقتی هستند؛ اما ممکن است برای کودک و والدین استرس‌زا باشند.
- بازیابی طولانی‌تر: برخی از کودکان ممکن است زمان بیشتری برای بازیابی از اثرات بی‌حسی نیاز داشته باشند و نیاز به نظارت بیشتر پس از درمان دارند.
برای جلوگیری از این عوارض جدی بهتر است به دندانپزشک متخصص کودکان مراجعه نمایید.
نتیجه‌گیری در مورد عوارض آمپول بی حسی دندان
دانستن عوارض آمپول بی حسی دندان می‌تواند به شما در آماده شدن برای عمل دندانپزشکی کمک کند. در حالی که بیشتر عوارض جانبی خفیف و کوتاه مدت هستند، مهم است که از عوارض جدی‌تری که ممکن است رخ دهد آگاه باشید. همیشه دندانپزشک خود را از هر گونه شرایط پزشکی موجود مطلع کنید و در مورد نگرانی‌هایی که ممکن است قبل از عمل داشته باشید صحبت کنید. اگر پس از بی حسی دندان، علائم غیرمعمولی را تجربه کردید، در تماس با دندانپزشک خود یا مراقبت‌های پزشکی تردید نکنید.
سؤالات متداول
عوارض رایج آمپول بی‌حسی دندان چیست؟
بی‌حسی معمولاً منجر به بی‌حسی، ورم و خونریزی جزئی در محل تزریق می‌شود که موقتی بوده و به طور معمول در عرض چند ساعت برطرف می‌شود.
چگونه عوارض بی حسی را از بین ببریم؟
برای کاهش عوارض بی‌حسی دندان، می‌توانید مقدار زیادی آب بنوشید. استراحت کنید و ماساژ ملایم به ناحیه بی‌حس‌شده بدهید. جویدن آدامس بدون قند، مصرف مواد گرم یا ماساژ صورت نیز به تسریع بازگشت حس کمک می‌کند.
درمان درد جای آمپول بی حسی دندان چیست؟
برای کاهش و درمان درد جای آمپول بی حسی دندان، می‌توانید از کمپرس سرد، مسکن‌های بدون نسخه مانند ایبوپروفن یا استامینوفن استفاده کنید.
قیمت آمپول بی حسی دندانپزشکی چقدر است؟
قیمت آمپول بی‌حسی دندانپزشکی در ایران بسته به نوع و برند متفاوت است. به‌عنوان مثال، بی‌حسی دندانپزشکی (کارپول) 3% دنتانست از شرکت داروپخش با قیمت 1.600.000 تومان عرضه می‌شود. این قیمت‌ها ممکن است بسته به فروشنده و نوسانات بازار تغییر کنند.
