چه کسانی نباید سیاه دانه بخورند؟ سیاه دانه برای این 8 گروه افراد خطرناک است!
در طب سنتی مصرف سیاه دانه توصیه میشود. سیاه دانه در طب سنتی ممکن است در کاهش قند خون، درمان آرتریت و سایر بیماری‌های التهابی، کمک به کاهش وزن و موارد دیگر فواید داشته باشد. اما توجه داشته باشید که همه افراد مجاز به مصرف سیاه دانه نیستند. سیاه دانه در کنار خواص بی‌شمار، مضراتی نیز دارد. برای آشنایی با مضرات سیاه دانه و اینکه چه کسانی نباید سیاه دانه بخورند؟ با این مطلب از طب خونه همراه باشید. شاید مصرف سیاه دانه برای شما مضر باشد.
شما نباید سیاه دانه مصرف کنید! 8 گروه حساس در برابر سیاه دانه
داروهای گیاهی مانند سیاه دانه ممکن است برای شما به طور طبیعی مفید به نظر برسند؛ اما این بدان معنا نیست که مصرف آنها همیشه بی‌خطر هستند. روغن سیاه دانه می‌تواند برای افراد خاصی خطراتی ایجاد کند. چه کسانی نباید سیاه دانه بخورند؟ 8 گروه حساس در برابر سیاه دانه عبارت‌اند از:
- بارداری
- جراحی آینده
- درمان ضدانعقاد یا خطر بالای خونریزی
- بیماری کلیوی پیشرفته
- بیماری کبدی پیشرفته
- خطر هیپوگلیسمی (قند خون پایین).
- خطر افت فشار خون (فشار خون پایین)
- دیابت
مصرف سیاه دانه مانند دانه چیا محدودیت‌هایی دارد. در ادامه، بیشتر درباره مضرات سیاه دانه برای گروه‌های بالا توضیح می‌دهیم. برای آشنایی بیشتر با مضرات دانه چیا مطلب «چه کسانی نباید دانه چیا مصرف کنند» را مطالعه کنید.
1) بارداری و شیردهی؛ جلوگیری از انقباض رحم و سقط جنین
بارداری یک دوره نسبتاً محدودکننده برای یک زن است که باید رژیم غذایی و سبک زندگی خود را برای سلامتی خود و کودکش به دقت کنترل کند. به طور کلی، مصرف روغن‌های ضروری یا گیاهی در دوران بارداری به شدت ممنوع است. روغن سیاه دانه نیز از این قاعده مستثنی نیست و حتی گفته میشود که باعث سقط جنین میشود.
به نظر می‌رسد سیاه دانه در مقادیر غذایی در دوران بارداری بی‌خطر باشد. اما مصرف مقادیر بیشتر دارویی احتمالاً ناامن است. سیاه دانه می‌تواند باعث کند شدن یا جلوگیری از انقباض رحم شود. اطلاعات زیادی در مورد ایمنی استفاده از سیاه دانه در دوران شیردهی وجود ندارد. در دوران شیردهی بهتر است از سیاه دانه مصرف نکنید.
لطفاً توجه داشته باشید: اگر می‌خواهید از روغن سیاه دانه برای افزایش شانس باردار شدن خود استفاده کنید، نباید بیشتر از روز چهاردهم چرخه قاعدگی خود که مطابق با دوره تخمک گذاری است مصرف شود.
اگر برای تنظیم هورمون‌های زنانه و افزایش باروری دنبال روش طبیعی می‌گردید مطلب «بهترین داروی گیاهی برای تنظیم هورمون زنانه» را مطالعه نمایید.
2) کودکان؛ ایجاد عوارض جدی
روغن سیاه دانه در صورت مصرف خوراکی کوتاه مدت و در مقادیر توصیه شده احتمالاً برای کودکان بی‌خطر است. مصرف سیاهدانه برای کودکان به‌ویژه در سنین پایین توصیه نمی‌شود، زیرا ممکن است عوارضی به همراه داشته باشد. برخی از مضرات احتمالی عبارت‌اند از:
- حساسیت و واکنش‌های آلرژیک: برخی از کودکان ممکن است به سیاهدانه حساسیت داشته باشند که می‌تواند باعث خارش، التهاب پوستی یا مشکلات تنفسی شود.
- افت فشار خون: سیاهدانه ممکن است باعث کاهش فشار خون شود که برای کودکان، به‌ویژه آن‌هایی که فشار خون پایینی دارند، خطرناک است.
- مشکلات گوارشی: مصرف بیش از حد سیاه دانه باعث اسهال، دل‌درد یا نفخ در کودکان میشود.
- اثر بر سیستم ایمنی: گرچه سیاهدانه خاصیت تقویت سیستم ایمنی دارد، اما مصرف بیش از حد آن ممکن است سیستم ایمنی کودک را بیش از حد تحریک کند.
بهتر است قبل از دادن سیاهدانه به کودکان، با پزشک مشورت کنید و در صورت استفاده، مقدار بسیار کمی از آن را امتحان کنید تا از عدم حساسیت کودک مطمئن شوید.
در مصرف سیاه دانه مانند مواد غذایی دیگر از جمله شکلات تلخ باید حد تعادل را رعایت نمایید. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره مضرات شکلات تلخ برای کودکان به مطلب «چه کسانی نباید شکلات تلخ بخورند» مراجعه نمایید.
3) اختلالات خونریزی؛ افزایش خونریزی و کند کردن فرایند لخته شدن خون
مصرف سیاه دانه برای افراد دارای اختلال خونریزی توصیه نمی‌شود. سیاه دانه ممکن است لخته شدن خون را کند کرده و خطر خونریزی را افزایش دهد و اختلالات خونریزی را بدتر کند. اثرات نامطلوب سیاه دانه برای افراد دارای اختلالات خونریزی عبارت‌اند از:
- امکان تداخل با داروهای ضدانعقاد
- افزایش خونریزی قاعدگی
- افزایش خطر خونریزی
- احتمال خونریزی داخلی
اگر دچار اختلالات خونریزی هستید یا داروهای رقیق‌کننده خون مصرف می‌کنید، قبل از استفاده از سیاهدانه حتماً با پزشک مشورت کنید.
4) دیابت؛ کاهش سطح خون
دیابت یک بیماری شایع است که بر توانایی بدن برای تولید و پاسخ به انسولین تأثیر می‌گذارد. از جمله موارد دیگر، این وضعیت منجر به افزایش قند خون (گلوکز) میشود. درمان اغلب شامل دارو برای کمک به مدیریت قند خون است. سیاه دانه ممکن است سطح قند خون را در برخی افراد کاهش دهد. مراقب علائم قند خون پایین (هیپوگلیسمی) باشید و اگر دیابت دارید و از سیاه دانه استفاده می‌کنید، قند خون خود را به دقت کنترل کنید.
اگر دیابت دارید حتماً قبل از مصرف مواد غذایی مانند سرکه سیب با پزشک مشورت نمایید. برای اینکه بدانید چرا مصرف سرکه سیب به افراد دیابتی پیشنهاد نمی‌شود مطلب «چه کسانی نباید سرکه سیب بخورند» را با دقت مطالعه کنید.
5) فشار خون پایین؛ گشاد شدن عروق و کاهش فشار خون
سیاهدانه دارای ترکیباتی است که می‌توانند باعث گشاد شدن عروق و کاهش فشار خون شوند. بنابراین مصرف سیاه دانه ممکن است فشار خون را کاهش دهد. مصرف سیاه دانه ممکن است باعث کاهش فشار خون در افراد مبتلا به فشار خون پایین شود. خطرات مصرف سیاه دانه برای افراد دارای فشار خون پایین عبارت است از:
- خطر افت ناگهانی فشار خون
- کاهش خون‌رسانی به مغز و اندام‌ها
- تداخل با داروهای کاهش‌دهنده فشار خون
- کاهش بیش از حد فشار خون
- تشدید علائم افت فشار خون بعد از ایستادن
اگر فشار خون پایینی دارید قبل از مصرف بهتر است مقداری استفاده کنید و واکنش بدن خود را ببینید.
6) جراحی؛ افزایش خطر خونریزی
سیاه دانه ممکن است لخته شدن خون را کند و قند خون را کاهش دهد و در برخی افراد خواب‌آلودگی را افزایش نماید. همچنین سیاه دانه ممکن است خطر خونریزی را افزایش دهد و در کنترل قند خون و بیهوشی در طول و بعد از عمل جراحی اختلال ایجاد کند. حداقل دو هفته قبل از جراحی برنامه‌ریزی‌شده استفاده از سیاه دانه را متوقف کنید.
7) بیماری کلیوی پیشرفته؛ تحت تاثیر قرار دادن عملکرد کلیه
در جواب سؤال اینکه چه کسانی نباید سیاه دانه بخورند؟ می‌توان به افراد مبتلا به بیماری کلیوی اشاره داشت. سیاهدانه دارای ترکیبات فعالی است که می‌توانند عملکرد کلیه‌ها را تحت تأثیر قرار دهند. در افرادی که به بیماری‌های کلیوی مبتلا هستند، مصرف زیاد آن ممکن است باعث فشار بیشتر بر کلیه‌ها و کاهش توانایی آنها در تصفیه خون شود. مصرف سیاه دانه به افراد دارای مشکلات کلیوی پیشنهاد نمی‌شود زیرا:
- سبب افزایش خطر سنگ کلیه
- موجب کم‌آبی بدن
- اختلال در تعادل الکترولیت‌ها
اگرچه سیاه دانه ممکن است از سلامت کلیه‌ها محافظت کند، اما تحقیقات قدیمی نشان می‌دهد که مصرف بیش از حد روغن سیاه دانه، حدود 2000 تا 2500 میلی‌گرم در روز، ممکن است بر کلیه‌های شما تأثیر بگذارد. قبل از مصرف مکمل‌های سیاه دانه با پزشک مشورت کنید. اگر کلیه شما ضعیف است یا مشکلات کلیوی دارید مصرف سیاه دانه را محدود یا قطع نمایید.
مصرف قارچ برای افراد دارای مشکلات کلیوی نیز پیشنهاد نمی‌شود. اگر می‌خواهید بدانید که مصرف قارچ به چه افرادی پیشنهاد نمی‌شود به شما پیشنهاد می‌کنیم به مطلب «مصرف قارچ برای چه کسانی مضر است» مراجعه نمایید.
8) بیماری کبدی پیشرفته؛ مضرات سیاه دانه برای کبد
افرادی که به بیماری‌های کبدی مانند کبد چرب، هپاتیت، سیروز یا نارسایی کبدی مبتلا هستند، باید در مصرف سیاهدانه احتیاط کنند. این ماده با وجود خواص مفید، در برخی شرایط می‌تواند باعث آسیب یا تشدید مشکلات کبدی شود.
- افزایش فشار بر کبد
- سمیت کبدی در دوزهای بالا
- احتمال تشدید استرس اکسیداتیو
- تأثیر بر تولید صفرا و مشکلات گوارشی
اگر مشکوک به مشکلات کبدی هستید بهتر است مقدار کمی از آن مصرف کنید و در صورت مشاهده علائمی مانند ضعف، زردی پوست، درد شکم یا افزایش آنزیم‌های کبدی، مصرف آن را متوقف کنید.
سیاه دانه با چه داروهایی تداخل دارد؟ نکته مهم قبل از مصرف سیاه دانه
سیاه دانه مانند هر ماده غذایی دیگر با برخی داروها تداخل دارد که ممکن است تأثیرات داروها را زیاد با کم کند. سیاه دانه ممکن است با داروهای رایج از جمله موارد زیر تداخل داشته باشد:
- داروهای فشار خون بالا مانند نورواسک (آملودیپین)
- داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی
- داروهای دیابت
- داروهای سروتونرژیک (SSRIs، SNRIs، TCAs، MAOIs)
- داروهای ضدانعقاد (که لخته شدن خون را کند می‌کنند)
- آرام‌بخش‌ها
- دیورتیک‌ها (معروف به قرص‌های آب)
اگر داروی خاصی مصرف می‌کنید حتماً قبل از استفاده از سیاه دانه، با پزشک مشورت نمایید.
فعل و انفعالات گیاهان و مکمل‌ها؛ تداخل سیاه دانه با گیاهان دارویی دیگر
به این نکته هم توجه داشته باشید که سیاه دانه با گیاهان و مکمل‌های رایج بدون نسخه (OTC) تداخل دارد. تداخل سیاه دانه با گیاهان دارویی دیگر از جمله:
- کاهش‌دهنده فشار خون: پپتیدهای کازئین، ال آرژنین، نیاسین و گزنه
- کاهش‌دهنده قند خون: آلوئه، خربزه تلخ، دارچین، کروم و کاکتوس گلابی خاردار
- رقیق‌کننده‌های خون: سیر، زنجبیل، جینکو و پاناکس جینسینگ
- آرام‌بخش‌های OTC: رازک، کاوا، ال-تریپتوفان، ملاتونین و سنبل الطیب
- سروتونرژیک‌های OTC: 5-HTP، L-تریپتوفان، SAMe و خار مریم
اگر برای هر هدفی از داروهای گیاهی استفاده می‌کنید حتماً به تداخلات آن دارو با داروهای دیگر توجه داشته باشید.
سیاه دانه برای چی خوبه؟ 5 تا از مهمترین مزایای سیاه دانه
تا اینجای مطلب به سؤال شما عزیزان که «چه کسانی نباید سیاه دانه بخورند؟» پاسخ دادیم. اما «سیاه دانه برای چی خوبه؟» هزاران سال است که از سیاه دانه در طب سنتی استفاده میشود. شواهد اولیه از تعدادی خواص دارویی آن حمایت می‌کند که در درجه اول به دلیل محتوای بالای آنتی‌اکسیدان‌ها و سایر ترکیبات زیست فعال دانه است. سیاه دانه ممکن است دارای خواص ضدالتهابی و ضدباکتریایی باشد که می‌تواند به بیماری‌هایی مانند پسوریازیس، آسم، ریزش مو و آکنه کمک کند. به خواندن ادامه دهید تا درباره فواید بالقوه سیاه دانه برای سلامتی بیشتر بدانید.
1) کاهش‌دهنده آکنه؛ مهمترین خواص سیاه دانه برای زنان
برخی تحقیقات نشان می‌دهد که کاربردهای خارجی روغن سیاه دانه به دلیل خواص ضدمیکروبی و ضدالتهابی آن می‌تواند برای بیماری‌های پوستی مانند آکنه مفید باشد.
یک مطالعه در سال 2020 نشان داد که استفاده از ژل موضعی ساخته شده با عصاره سیاه دانه دو بار در روز به مدت 60 روز شدت آکنه را تا 78٪ کاهش می‌دهد. محققان همچنین به بهبود قابل توجهی در تعداد ضایعات آکنه در شرکت کنندگان در مطالعه در مقایسه با گروه کنترل اشاره کردند.
2) بهبود زخم؛ داشتن اثرات ضدالتهابی، آنتی‌اکسیدانی و ضدباکتریایی
روغن سیاه دانه حاوی ترکیبی به نام تیموکینون است که وقتی مستقیماً روی پوست استفاده شود؛ ممکن است رشد بافت را تحریک و بهبود زخم را تسهیل کند. مطالعات حیوانی نشان داده است که تیموکینون به دلیل اثرات ضدالتهابی، آنتی‌اکسیدانی و ضدباکتریایی خود ممکن است به درمان سوختگی‌ها و انواع دیگر زخم‌ها کمک کند. به نظر می‌رسد این روغن تولید کلاژن را افزایش می‌دهد و اثرات مرطوب‌کنندگی دارد که هر دو برای بهبود زخم مفید هستند.
3) حمایت از سلامت و رشد مو؛ مورد علاقه زنان و مردان
عصاره سیاه دانه ممکن است برای مو مفید باشد. اغلب به محصولات مراقبت از مو، از جمله ماسک‌ها و شامپوها اضافه میشود. یک بررسی در سال 2020 یک مطالعه کوچک را برجسته کرد که در آن استفاده روزانه از لوسیون عصاره سیاه دانه به مدت 3 ماه به طور قابل توجهی تراکم و ضخامت مو را در افراد مبتلا به تلوژن افلوویوم، یک شکل رایج ریزش مو، افزایش داد.
همین بررسی، مطالعه‌ای را با 90 شرکت‌کننده نشان داد که از روغن‌های مختلف دانه برای ریزش مو استفاده می‌کردند. روغن سیاهدانه موثرترین روغن در کاهش ریزش مو بود.
4) کاهش وزن؛ کاهش شاخص توده بدن، وزن بدن، دور کمر و چربی بدن
یک مطالعه در سال 2021 روی 45 زن مبتلا به اضافه وزن یا چاقی نشان داد که مصرف روزانه 2000 میلی‌گرم روغن سیاه دانه به مدت 8 هفته باعث کاهش اشتها و کاهش شاخص توده بدن، وزن بدن، دور کمر و چربی بدن میشود.
با این حال، مطالعات کمی استفاده طولانی مدت از روغن سیاه دانه را بررسی کرده‌اند. بنابراین هنگام مصرف مکمل در مقادیر زیاد و برای مدت طولانی احتیاط توصیه میشود.
اگر از سیاه دانه برای لاغری می‌خواهید استفاده کنید خواندن مطلب «طریقه مصرف سیاه دانه برای لاغری شکم و پهلو» خالی از لطف نیست.
5) بهبود سلامت پروستات؛ خواص سیاه دانه برای مردان
روغن سیاه دانه حاوی تیموکینون است که دارای خواص ضدالتهابی و آنتی‌اکسیدانی است. نشان داده شده است که این ترکیب علائم هیپرپلازی خوش‌خیم پروستات (BPH) را کاهش می‌دهد و از سلامت پروستات با کاهش التهاب بیش از حد و استرس اکسیداتیو در بافت پروستات حمایت می‌کند.
رسیدن به جواب سؤال چه کسانی نباید سیاه دانه بخورند؟ در طب خونه
از زمان‌های قدیم از سیاه دانه برای اهداف سلامتی مختلفی از جمله کاهش وزن، رشد مو، محافظت از پوست و غیره استفاده میشود. اما همه افراد در برابر مصرف سیاه دانه مصون نیستند. سعی کردیم در این مطلب به سؤال شما عزیزان که چه کسانی نباید سیاه دانه بخورند؟ با زبانی ساده پاسخ دهیم. به طور کلی زنان باردار، کودکان، افراد دارای بیماری کلیوی، کبدی، دیابت و انعقاد خون نباید از سیاه دانه مصرف کنند. قبل از مصرف سیاه دانه حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
سؤالات متداول
سیاه دانه برای چه کاری مفید است؟
سیاه دانه ممکن است برای آکنه، آسم، تب یونجه و آلرژی، دیابت، کاهش وزن، فشار خون بالا، درد و سایر نگرانی‌های سلامتی مفید باشد.
چه کسانی نباید سیاه دانه مصرف کنند؟
افرادی که باردار یا شیرده هستند، افراد مبتلا به اختلالات خونریزی و افرادی که قرار است تحت عمل جراحی قرار گیرند، نباید محصولات سیاه دانه مصرف کنند. همچنین اگر از داروها، گیاهان دارویی و مکمل‌هایی برای فشار خون، قند خون، لخته شدن خون، خواب، کمبود آهن، اضطراب و افسردگی استفاده می‌کنید، از سیاه دانه پرهیز کنید.
مهمترین مضرات سیاه دانه برای مردان چیست؟
مصرف سیاه دانه در دوز کم خطراتی برای مردان ندارد. اما مصرف زیاد سیاه دانه می‌تواند مشکلات گوارشی، حالت تهوع و نفخ ایجاد کند.
مزایای جویدن سیاه دانه صبح ناشتا چیست؟
جویدن سیاه دانه صبح ناشتا عملکرد کبد را تنظیم می‌کند، نفخ شکم و گاز معده را هم پایین می‌آورد.
