درمان التهاب لثه؛ معرفی 7 روش خانگی موثر به همراه درمان‌های تخصصی برای داشتن لثه‌های سالم

آیا تا به حال هنگام مسواک زدن، با صحنه‌ی خونریزی لثه‌ها مواجه شده‌اید؟ آیا لثه‌هایتان متورم و قرمز شده‌اند؟  یا بوی بد دهان، حتی پس از مسواک زدن، آزارتان می‌دهد؟ اگر پاسخ شما به هر یک از این سوال‌ها مثبت است، احتمالا با مشکل التهاب لثه دست و پنجه نرم می‌کنید.

التهاب لثه یک مشکل جدی و البته شایع است که اگر به موقع تشخیص و درمان نشود، می‌تواند به مشکلات جدی‌تری مثل بیماری‌های پریودنتال و حتی از دست دادن دندان‌ها منجر شود. در این مقاله از طب خونه، قصد داریم همه چیز را درباره‌ی درمان التهاب لثه از علل و نشانه‌ها گرفته تا بهترین روش‌های درمانی خانگی و حرفه‌ای را با شما در میان بگذاریم. اگر به دنبال یک راهنمای جامع برای درمان التهاب لثه هستید که همه سوالات شما را پاسخ دهد، با ما همراه باشید.

التهاب لثه چیست و چرا اهمیت دارد؟

التهاب لثه یکی از مشکلات رایج در حوزه دهان و دندان است که با نام علمی «ژنژیویت» شناخته می‌شود. در این وضعیت، بافت‌های اطراف دندان دچار التهاب می‌شوند و لثه‌ها قرمز، متورم و دردناک می‌شوند. اگر التهاب لثه به درستی درمان نشود، می‌تواند به بیماری‌های جدی‌تر دهانی مانند پریودنتیت منجر شود که در نهایت می‌تواند دندان‌ها را از بین ببرد.

چرا نباید التهاب لثه را نادیده بگیریم؟

از دلایل اهمیت جدی گرفتن درمان التهاب لثه می‌توان  به موارد زیر اشره کرد:

• اثرات طولانی مدت روی سلامتی: التهاب لثه تنها به دهان و دندان محدود نمی‌شود. اگر این مشکل را نادیده بگیرید، عفونت و باکتری‌ها می‌توانند به سایر بخش‌های بدن شما نیز منتقل شوند.
• خطر از دست دادن دندان: اگر التهاب لثه به مراحل پیشرفته‌تری برسد، لثه‌ها دیگر قادر به نگه داشتن دندان‌ها نخواهند بود و این می‌تواند به از دست دادن دندان‌ها منجر شود.
• علائم دردناک و ناخوشایند: قرمزی، تورم و خونریزی لثه‌ها نه تنها دردناک است، بلکه باعث بوی بد دهان می‌شود که خود یک موضوع ناخوشایند دیگر است.
• خطر بیماری‌های قلبی: تحقیقات نشان داده که التهاب لثه با افزایش خطر بیماری‌های قلبی مرتبط است. باکتری‌های موجود در لثه‌های ملتهب می‌توانند وارد جریان خون شوند و به عروق قلبی آسیب برسانند.
• نوسانات قند خون در دیابتی‌ها: دیابت و التهاب لثه رابطه‌ای دو طرفه دارند؛ دیابت باعث ضعف سیستم ایمنی و افزایش التهاب می‌شود و در مقابل التهاب لثه می‌تواند باعث نوسانات قند خون در افراد دیابتی شود.
• احتمال بروزبیماری‌های تنفسی: باکتری‌های موجود در دهان می‌توانند از طریق ریه‌ها به سیستم تنفسی منتقل شوند و عفونت‌های تنفسی ایجاد کنند.

بنابراین، درمان التهاب لثه باید در اولویت باشد.

علل التهاب لثه؛ چه عواملی باعث بروز این مشکل می‌شوند؟

التهاب لثه علل متعددی دارد و گاهی اوقات تنها یک عامل به تنهایی مسئول ایجاد این مشکل نیست. شناسایی علت اصلی به شما کمک می‌کند تا بهترین روش درمانی را انتخاب کنید.

عوامل اصلی ایجاد التهاب لثه عبارتند از:

1. پلاک باکتریایی: پلاک‌های باکتریایی یکی از دلایل اصلی التهاب لثه هستند. این پلاک‌ها که به صورت لایه‌ای نازک بر روی دندان‌ها قرار می‌گیرند، در صورت تمیز نشدن به مرور زمان باعث التهاب می‌شوند.
2. عادات نامناسب بهداشتی: عدم استفاده منظم از مسواک و نخ دندان، باعث تجمع پلاک‌ها و بروز التهاب می‌شود.
3. سیگار کشیدن: سیگار و محصولات تنباکویی نه تنها بر سلامت عمومی بدن تأثیر منفی می‌گذارند، بلکه می‌توانند باعث ایجاد التهاب لثه نیز شوند.
4. تغییرات هورمونی: بارداری، یائسگی و حتی بلوغ می‌توانند سطح هورمون‌ها را تغییر دهند که این تغییرات ممکن است باعث حساسیت لثه‌ها و ایجاد التهاب شوند.

علائم التهاب لثه؛ چگونه بفهمیم که دچار التهاب لثه شده‌ایم؟

درمان التهاب لثه در گرو شناسایی سریع و دقیق علائم آن است. خوشبختانه، التهاب لثه علائم مشخصی دارد که اگر به آن‌ها توجه کنیم، می‌توانیم از تشدید مشکل جلوگیری کنیم.

علائم اصلی التهاب لثه عبارتند از:

• قرمزی و تورم لثه‌ها: لثه‌های سالم به رنگ صورتی روشن هستند. اما در صورت التهاب، لثه‌ها قرمز و متورم می‌شوند.
• خونریزی در هنگام مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن: این یکی از علائم اولیه التهاب لثه است.
• بوی بد دهان: باکتری‌های عامل التهاب معمولاً بوی بد دهان ایجاد می‌کنند.
• لثه‌های حساس: التهاب لثه‌ها باعث می‌شود که هنگام لمس، درد احساس کنید.

به محض مشاهده‌ی هر یک از این علائم، اقدام به درمان التهاب لثه ضروری است، زیرا این علائم نشان‌دهنده‌ی شروع یک بیماری پریودنتال هستند که در مراحل پیشرفته‌تری به سختی درمان می‌شود.

روش‌های خانگی برای درمان التهاب لثه؛ آیا می‌توان التهاب لثه را در خانه درمان کرد؟

شاید برایتان سوال باشد که آیا برای درمان التهاب لثه نیازی به مراجعه به دندانپزشک هست یا می‌توان از روش‌های درمان خانگی نیز استفاده کرد؟ پاسخ این است که اگر التهاب لثه در مراحل اولیه باشد، برخی روش‌های خانگی می‌توانند موثر باشند. در اینجا به چند روش پرکاربرد برای درمان خانگی درد لثه و التهاب اشاره می‌کنیم:

1. شست‌وشو با آب نمک؛ روشی ساده ولی موثر برای درمان خانگی التهاب لثه

شست‌وشو با آب نمک، یک روش سنتی و در عین حال موثر برای تسکین التهاب لثه است. یک مطالعه در سال 2017 نشان داد که آب نمک می‌تواند به اندازه کلرهگزیدین(یک دهانشویه رایج)، در کاهش پلاک دندان که از عوامل اصلی التهاب لثه است موثر باشد. نمک به عنوان یک ضدعفونی‌کننده طبیعی عمل کرده و محیط دهان را برای رشد باکتری‌ها نامناسب می‌سازد. برای تهیه محلول آب نمک، کافی است یک قاشق چای‌خوری نمک را در یک لیوان آب ولرم حل کرده و چندین بار در روز به مدت ۳۰ ثانیه غرغره کنید.

2. استفاده از ژل آلوئه‌ورا؛ درمان سنتی التهاب لثه که ریشه علمی دارد!

آلوئه ورا، این گیاه شگفت‌انگیز، از دیرباز به عنوان یک درمان طبیعی برای بسیاری از بیماری‌ها، از جمله التهاب لثه، مورد استفاده قرار گرفته است. خواص ضدالتهابی و ضدباکتریایی ژل آلوئه ورا، آن را به یک گزینه جذاب برای درمان التهاب لثه تبدیل کرده است. تحقیقات نشان داده‌اند که استفاده از ژل آلوئه ورا، به ویژه در ترکیب با روش‌های درمانی دیگر، می‌تواند به کاهش التهاب لثه و تسریع روند بهبود کمک کند. با این حال، مهم است بدانید که آلوئه ورا یک درمان جایگزین نیست و برای درمان کامل التهاب لثه، مراجعه به دندانپزشک و انجام درمان‌های حرفه‌ای ضروری است.

3. روغن‌کشی با روغن نارگیل یا زیتون؛ درمان التهاب لثه در طب سنتی

روغن کشی با روغن نارگیل یا زیتون به عنوان یک روش طبیعی برای بهبود سلامت دهان و کاهش التهاب لثه شناخته شده است. اگرچه برخی مطالعات کوچک نشان دهنده‌ی کاهش باکتری‌های دهان و بهبود التهاب لثه با استفاده از این روش هستند، اما هنوز شواهد علمی قطعی و گسترده‌ای مبنی بر اثربخشی طولانی‌مدت و کامل این روش برای درمان التهاب لثه وجود ندارد. بسیاری از دندانپزشکان بر این باورند که روغن کشی می‌تواند به عنوان یک روش مکمل در کنار درمان‌های حرفه‌ای مفید باشد، اما به تنهایی نمی‌تواند جایگزین روش‌های استاندارد درمان التهاب لثه شود. برای اطمینان از بهترین نتیجه، همیشه بهتر است با دندانپزشک خود مشورت کنید.

4. غرغره با سرکه سیب؛ روشی محبوب برای درمان عفونت لثه در خانه

سرکه سیب دارای خواص آنتی‌باکتریال و ضدالتهابی است که می‌تواند به بهبود التهاب لثه کمک کند. برای استفاده از این روش درمانی، یک قاشق غذاخوری سرکه سیب را با یک لیوان آب مخلوط کنید و روزی یک تا دو بار این محلول را غرغره کنید. سرکه به کاهش باکتری‌های مضر دهان کمک کرده و التهاب را کاهش می‌دهد.

نکته: بعد از استفاده، دهان خود را با آب بشویید تا اسید سرکه باعث آسیب به مینای دندان‌ها نشود.

5. استفاده از خواص چای سبز برای درمان التهاب لثه در منزل

چای سبز حاوی ترکیبات آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی مانند کاتچین‌ها است که می‌توانند در درمان التهاب لثه و به عنوان یک روش درمان دندان درد خانگی فوری بزرگسالان مؤثر باشند. برای این کار باید یک کیسه چای سبز را در آب داغ بگذارید و اجازه دهید کمی خنک شود، سپس روزانه یک بار با این چای لثه‌ها و دهان خود را شست‌وشو دهید. این کار به کاهش درد و التهاب و کنترل باکتری‌ها کمک می‌کند.

نکته: نوشیدن منظم چای سبز نیز می‌تواند سیستم ایمنی را تقویت کرده و به جلوگیری از عفونت‌های دهانی کمک کند.

6. ماساژ با عسل؛ روشی معجره‌آسا برای درمان التهاب لثه در خانه

نتایج یک تحقیق منتشر شده در 2014 نشان داد که عسل به دلیل خواص ضدباکتری و ضدالتهابی می‌تواند برای درمان التهاب لثه مؤثر باشد، به ویژه اگر از عسل طبیعی و خام استفاده شود. برای درمان عفونت لثه با عسل باید مقداری عسل طبیعی را به آرامی روی لثه‌های ملتهب بمالید و به آرامی ماساژ دهید. این کار باعث کاهش التهاب و از بین بردن باکتری‌ها می‌شود. بهتر است بعد از مسواک زدن و نخ دندان از این روش استفاده کنید.

نکته: به یاد داشته باشید که عسل دارای قند طبیعی است، بنابراین از استفاده بیش از حد آن پرهیز کنید.

7. استفاده از عصاره میخک برای درمان خانگی التهاب لثه

میخک به دلیل ترکیبات ضدالتهابی و ضدباکتریایی خود می‌تواند درد و التهاب لثه‌ها را کاهش دهد. اسانس میخک نیز معمولاً در محصولات دهانی به کار می‌رود. کافیست چند قطره عصاره میخک را روی یک پنبه بزنید و به آرامی روی لثه‌های ملتهب بمالید. می‌توانید این کار را یک تا دو بار در روز انجام دهید. میخک در درمان درمان خانگی گوش درد نیز یک گزینه محبوب است.

نکته: در استفاده از عصاره میخک احتیاط کنید و هرگز آن را نخورید، زیرا ممکن است باعث سوزش و حساسیت در دهان شود.

این 7 روش‌ درمان التهاب لثه به خصوص در موارد خفیف التهاب می‌توانند موثر باشند، اما در موارد شدیدتر نیاز به درمان‌های تخصصی وجود دارد.

درمان‌های تخصصی التهاب لثه؛ چه زمانی به دندانپزشک مراجعه کنیم؟

اگر التهاب لثه شما شدید باشد یا روش‌های خانگی نتوانند بهبود قابل توجهی ایجاد کنند، وقت آن است که به یک دندانپزشک مراجعه کنید. درمان‌ التهاب لثه به روش‎های تخصصی می‌توانند به رفع کامل التهاب و جلوگیری از آسیب بیشتر کمک کنند.

انواع درمان‌های تخصصی برای التهاب لثه عبارتند از:

1. پاکسازی حرفه‌ای (اسکیلینگ و روت پلنینگ) برای حذف پلاک‌ها و جرم‌های عامل التهاب لثه

یکی از رایج‌ترین روش‌های درمان التهاب لثه، پاکسازی حرفه‌ای یا همان اسکيلینگ و روت پلنینگ است. در این روش، دندانپزشک با استفاده از ابزارهای مخصوص، به صورت دقیق پلاک‌ها و جرم‌هایی که بر روی دندان‌ها و زیر لثه‌ها تجمع یافته‌اند را پاک می‌کند. این عمل نه تنها به کاهش التهاب کمک می‌کند، بلکه از ایجاد مجدد پلاک نیز جلوگیری می‌کند.

2. جراحی لثه برای درمان التهاب لثه پیشرفته

 در مواردی که التهاب لثه پیشرفت کرده باشد و به بافت‌های عمقی‌تر نفوذ کرده باشد، ممکن است به جراحی لثه نیاز باشد. در جراحی لثه با هدف درمان عفونت لثه فوری، دندانپزشک بافت‌های آسیب‌دیده و عفونی را برمی‌دارد و لثه را به استخوان زیرین متصل می‌کند. این عمل به بهبود روند التیام و کاهش عمق کیسه‌های لثه‌ای کمک می‌کند.

3. استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها برای مباره با باکتری‌های عامل التهاب لثه

علاوه بر پاکسازی حرفه‌ای و جراحی، در برخی موارد ممکن است استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها نیز برای درمان التهاب لثه ضروری باشد. اگر به دنبال چرک خشک کن قوی برای عفونت لثه هستید، آنتی‌بیوتیک‌هایی نظیر آموکسی‌سیلین، کلیندامایسین ومترونیدازول با از بین بردن باکتری‌های عامل عفونت، به کنترل التهاب و جلوگیری از پیشرفت بیماری کمک می‌کنند. البته، تجویز آنتی‌بیوتیک باید تحت نظر دندانپزشک و با توجه به شدت بیماری انجام شود.

در نهایت، با وجود این که روش‌های خانگی درمان التهاب لثه مفید هستند، درمان‌های تخصصی زیر نظر دندانپزشک برای موارد پیچیده ضروری است تا از بازگشت مشکل جلوگیری شود. دندانپزشک با بررسی دقیق لثه‌ها و دندان‌ها، علت اصلی التهاب را شناسایی و درمان می‌کند.

نقش تغذیه در درمان التهاب لثه؛ برای عفونت لثه چی بخوریم؟

تغذیه نقش بسیار مهمی در سلامت لثه‌ها ایفا می‌کند. برخی مواد غذایی می‌توانند به کاهش التهاب و بهبود سلامت عمومی لثه‌ها کمک کنند، در حالی که برخی دیگر به تشدید التهاب دامن می‌زنند. در اینجا به برخی از بهترین مواد غذایی برای درمان و پیشگیری از التهاب لثه اشاره می‌کنیم.

مواد غذایی مفید برای سلامت لثه‌ها

1. ویتامین C: این ویتامین به کاهش التهاب و ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده کمک می‌کند. میوه‌هایی مانند پرتقال، کیوی و توت‌فرنگی منابع غنی ویتامین C هستند.
2. ویتامین D: ویتامین D باعث تقویت سیستم ایمنی بدن می‌شود و در کاهش التهاب نقش دارد. نور خورشید و مواد غذایی مانند ماهی و لبنیات منابع اصلی ویتامین D هستند.
3. آنتی‌اکسیدان‌ها: مواد غذایی مثل بلوبری و اسفناج حاوی آنتی‌آنتی‌اکسیدان‌ها: مواد غذایی مانند بلوبری، اسفناج و انگور منابع غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها هستند که به محافظت از لثه‌ها و کاهش التهاب کمک می‌کنند. این مواد غذایی با از بین بردن رادیکال‌های آزاد در بدن، خطر آسیب به سلول‌های لثه و دندان را کاهش می‌دهند.

غذاهایی که باید بخاطر سلامت لثه‌ها از آنها پرهیز کنید!

1. قندهای افزوده: غذاهای حاوی قندهای زیاد، مانند شیرینی‌ها و نوشابه‌های گازدار، می‌توانند باکتری‌های دهان را تغذیه کنند و باعث افزایش پلاک‌ها و در نهایت التهاب لثه شوند.
2. غذاهای فرآوری‌شده: مصرف بیش از حد غذاهای فرآوری‌شده که معمولاً حاوی مواد نگهدارنده و قندهای پنهان هستند، می‌تواند باعث تشدید التهاب شود.
3. الکل و کافئین: مصرف الکل و نوشیدنی‌های کافئین‌دار می‌تواند باعث کاهش رطوبت دهان و تشدید التهاب لثه‌ها شود.

پیشگیری از التهاب لثه؛ چه کارهایی را باید به صورت منظم انجام دهیم؟

پیشگیری همیشه بهتر از درمان است و با انجام چند کار ساده می‌توانید از التهاب لثه‌ها جلوگیری کنید. این نکات ساده و در عین حال موثر می‌توانند به بهبود سلامت دهان و دندان شما کمک کنند.

1. مسواک زدن دوبار در روز: از مسواک نرم و خمیردندان حاوی فلوراید استفاده کنید. هر بار حداقل دو دقیقه مسواک بزنید و دقت کنید که تمام سطوح دندان‌ها و لثه‌ها تمیز شوند.
2. نخ دندان کشیدن: نخ دندان به پاکسازی پلاک‌ها و ذرات غذایی بین دندان‌ها کمک می‌کند که با مسواک زدن به تنهایی نمی‌توان آن‌ها را پاک کرد.
3. شست‌وشو با دهان‌شویه: از دهان‌شویه‌های آنتی‌باکتریال برای کاهش باکتری‌های دهان و جلوگیری از تشکیل پلاک‌ها استفاده کنید.
4. چکاپ‌های منظم: حداقل هر شش ماه یک بار به دندانپزشک مراجعه کنید تا هرگونه مشکل دهان و دندان در مراحل اولیه تشخیص داده شود.
5. پاکسازی حرفه‌ای دندان‌ها: جرم‌گیری و پاکسازی دندان‌ها توسط دندانپزشک، به از بین بردن پلاک‌ها و جرم‌های زیر لثه کمک می‌کند و از ایجاد التهاب جلوگیری می‌کند.

نتیجه‌گیری؛ درمان التهاب لثه را جدی بگیرید!

التهاب لثه اگرچه ممکن است در ابتدا مشکل کوچکی به نظر برسد، اما می‌تواند عواقب جدی برای سلامت دهان و کل بدن به همراه داشته باشد. با رعایت عادات بهداشتی روزانه، مراجعه منظم به دندانپزشک و تغذیه سالم، می‌توانید از بروز التهاب لثه جلوگیری کنید یا آن را در مراحل اولیه کنترل کنید. در صورت تشدید علائم، به هیچ وجه درمان التهاب لثه را به تعویق نیندازید و حتماً با یک متخصص مشورت کنید.

این مقاله سعی داشت تا به تمام سوالات و نیازهای شما در زمینه درمان التهاب لثه پاسخ دهد و امیدواریم که با دنبال کردن توصیه‌های بالا، بتوانید سلامت دهان و دندان خود را بهبود بخشید.

سوالات متداول در مورد درمان التهاب لثه

۱. آیا التهاب لثه قابل درمان است؟

بله، التهاب لثه به ویژه در مراحل اولیه کاملاً قابل درمان است. با رعایت بهداشت دهان و دندان، مراجعه منظم به دندانپزشک و پیروی از روش‌های درمانی مختلف، می‌توانید این مشکل را کنترل کرده و لثه‌های سالم داشته باشید.

۲. چقدر طول می‌کشد تا التهاب لثه درمان شود؟

زمان لازم برای درمان التهاب لثه به شدت بیماری و روش درمانی انتخابی بستگی دارد. التهاب خفیف ممکن است طی چند روز تا یک هفته کاهش یابد، اما التهاب‌های شدیدتر ممکن است چندین هفته نیاز به درمان داشته باشند.

۳. آیا می‌توان با درمان‌های خانگی التهاب لثه را درمان کرد؟

درمان‌های خانگی مانند استفاده از آب نمک و آلوئه‌ورا می‌توانند به کاهش علائم التهاب لثه کمک کنند، اما در موارد شدیدتر و مزمن، باید به دندانپزشک مراجعه کنید و درمان‌های حرفه‌ای را دنبال کنید.

۴. آیا مصرف داروهای خاص می‌تواند باعث التهاب لثه شود؟

بله، برخی از داروها مانند داروهای ضدافسردگی، داروهای فشار خون و داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی می‌توانند عوارض جانبی‌ای مانند خشکی دهان و کاهش جریان بزاق داشته باشند که این عوامل می‌توانند زمینه‌ساز التهاب لثه شوند. اگر از داروهایی استفاده می‌کنید که باعث خشکی دهان می‌شود، بهتر است با دندانپزشک خود مشورت کنید.

۵. آیا تغییر رژیم غذایی می‌تواند به درمان التهاب لثه کمک کند؟

بله، تغذیه مناسب می‌تواند به بهبود و جلوگیری از التهاب لثه کمک کند. مصرف مواد غذایی غنی از ویتامین C، ویتامین D و آنتی‌اکسیدان‌ها به تقویت سیستم ایمنی و کاهش التهاب کمک می‌کند. از مصرف بیش از حد قند و غذاهای فرآوری‌شده که باعث تجمع باکتری‌ها می‌شوند، پرهیز کنید.

۶. چند وقت یک بار باید دندان‌هایم را جرم‌گیری کنم؟

به طور کلی، توصیه می‌شود هر ۶ ماه یک‌بار برای چکاپ و جرم‌گیری به دندانپزشک مراجعه کنید. اما اگر لثه‌های حساسی دارید یا دچار التهاب لثه هستید، ممکن است به چکاپ‌های مکررتر نیاز داشته باشید. دندانپزشک شما می‌تواند بر اساس نیازهای فردی‌تان تعداد دفعات مراجعه را مشخص کند.

۷. آیا سیگار کشیدن تأثیری بر التهاب لثه دارد؟

بله، سیگار کشیدن یکی از عوامل مهم در افزایش خطر التهاب و بیماری‌های لثه است. سیگار باعث تضعیف سیستم ایمنی بدن و کاهش جریان خون به لثه‌ها می‌شود که این عوامل به التهاب و تحلیل لثه‌ها منجر می‌شوند. برای داشتن لثه‌های سالم، ترک سیگار بسیار توصیه می‌شود.