آشنایی با انواع، علل و روش‌های درمان دندان قروچه
دندان قروچه ممکن است بی ضرر به نظر برسد؛ اما وقتی صحبت از سلامت دهان و دندان به میان می‌آید، هیچ چیز نمی‌تواند دور از واقعیت باشد. دندان‌قروچه می‌تواند منجر به عواقب منفی هم برای سلامت دهان و هم برای سلامت کلی شما شود. فشردن و ساییدن دندان‌ها واکنش‌های غیر ارادی رایج نسبت به عصبانیت، ترس یا استرس هستند. در برخی افراد، این واکنش به طور مکرر در طول روز انجام می‌شود، حتی اگر به یک عامل استرس‌زا وجود نداشته باشد. دندان‌قروچه ممکن است در بیداری یا خواب اتفاق بیفتد. در این مطلب از طب خونه همراه ما باشید تا بیشتر با دندان‌قروچه آشنا شوید.
انواع دندان‌قروچه؛ علائم آن
دندان‌قروچه را نیز می‌توان تقسیم‌بندی کرد. به طور کلی دندان‌قروچه را در دو دسته زیر قرار می‌دهند:
- دندان‌قروچه در بیداری: در طول روز اتفاق می‌افتد و معمولاً با مشکلات عاطفی مانند استرس، عصبانیت و اضطراب مرتبط است. این نوع دندان‌قروچه معمولاً نیازی به درمان ندارد. باید متوجه آن شوید و از فشردن دندان‌های خود دست بردارید. مدیریت استرس می‌تواند میزان دندان‌قروچه را نیز کاهش دهد.
- دندان‌قروچه در خواب: در هنگام خواب اتفاق می‌افتد. ممکن است متوجه نشوید که دندان قروچه می‌کنید؛ مگر اینکه شریک خوابتان شاهد آن باشد یا بعد از بیدار شدن از خواب در فک و دندان‌های خود درد و به سردرد داشته باشید.
علائم رایج دندان‌قروچه شامل موارد زیر است:
- دندان‌های بریده و صاف
- فرسایش مینای دندان و افزایش حساسیت دندان‌ها
- درد در عضلات فک و صورت
- سردرد، به خصوص در صبح
- قفل کردن فک
- گوش درد
- کم خوابی
توجه داشته باشید که بسیاری از علائم دندان‌قروچه در کودکان مانند بزرگسالان است.
دلایل دندان قروچه؛ 4 علت مهم و مؤثر
دندان‌قروچه ممکن است یک عادت مادام‌العمر باشد یا ممکن است بعداً این عادت را در زندگی ایجاد شود. اگرچه در بسیاری از موارد، دلیل دقیق فشردن یا ساییدن دندان‌هایتان ممکن است هرگز مشخص نشود؛ چندین دلیل رایج برای دندان‌قروچه وجود دارد. مهم‌ترین علت دندان قروچه در خواب بزرگسالان عبارت است از:
1) استرس؛ ترس و افسردگی
در طول دوره‌های استرس زیاد، ممکن است شروع به ساییدن یا فشردن دندان‌های خود کنید. ممکن است هنگام بیداری یا خواب دندان‌های خود را روی هم فشار دهید. سایر عوامل روانی اجتماعی مانند اضطراب، ترس یا افسردگی نیز ممکن است باعث ایجاد دندان‌قروچه شوند. استرس مهم‌ترین علت دندان قروچه در کودکان است.
2) سبک زندگی؛ سیگار کشیدن و مصرف الکل
به نظر می‌رسد عادات خاصی با دندان‌قروچه و فشردن دندان‌ها مرتبط باشد. به عنوان مثال، طبق گفته مؤسسه ملی تحقیقات دندانپزشکی و جمجمه صورت، سیگار کشیدن و مصرف الکل یا کافئین ممکن است در ایجاد دندان‌قروچه نقش داشته باشد. جهت شناخت علت اصلی ساییدن دندان‌ها به هم باید عوامل مختلفی را در نظر بگیرید.
3) استفاده از دارو؛ اثرات جانبی داروها
برخی از داروها به نظر می‌رسد با دندان‌قروچه مرتبط باشند. داروهایی که تحقیقات نشان داده با دندان‌قروچه در ارتباط هستند عبارت‌اند از:
- داروهای افسردگی
- تشنج
- اختلالات کمبود توجه مانند ADHD
هرگز دارویی را خودسرانه برای خود تجویز نکنید. همیشه داروها را طبق تجویز و زیر نظر پزشک مصرف کنید.
4) ژنتیک؛ مهم‌ترین علت دندان‌قروچه
ژنتیک نقش مهمی در ابتلا به بیماری‌های مختلف دارد. یکی دیگر از دلایل ابتلا به دندان‌قروچه ژنتیک است. اگر والدین شما دندان‌قروچه دارند، احتمال ابتلا به این عادت در شما بیشتر است. زیرا محققان احتمال می‌دهند که ممکن است یک عامل ژنتیکی در ساییدن دندان‌ها وجود داشته باشد.
علل دندان قروچه در کودکان؛ عوامل مؤثر در درمان ساییدن دندان کودکان
بسیاری از والدین در برخی مواقع اغلب هنگام خواب متوجه صدای دندان‌قروچه فرزندانشان شده‌اند. با این حال، از آنجایی که دندان‌ها و فک‌های کودکان به سرعت تغییر و رشد می‌کنند، معمولاً عادت مضری نیست که نیاز به درمان داشته باشد. علت دندان قروچه کودکان در خواب بیشتر به دلایل زیر است:
- درد هنگام بیرون آمدن دندان‌ها
- استرس عاطفی و اضطراب
- داروهایی مانند داروهای ضد افسردگی، ضد روان پریشی
- شرایط پزشکی مانند فلج مغزی، اختلال کمبود توجه و بیش فعالی (ADHD)
مدیریت دندان‌قروچه در کودکان به عوامل مختلفی از جمله موارد زیر بستگی دارد:
- میزان سایش
- سن کودک
- علائم تجربه شده
- نیازهای کودک و والدین یا مراقب
دندانپزشک یا سایر متخصصان بهداشت دهان و دندان بهترین موقعیت برای ارزیابی کامل وضعیت هر کودک است. با مراجعه به دندانپزشک کودک به راحتی می‌توانید این مشکل را در فرزندتان درمان کنید.
درمان دندان‌قروچه در خواب؛ عوارض ساییدن دندان در خواب
همه افراد مبتلا به دندان‌قروچه خواب نیازی به درمان ندارند، اما زمانی که عوارض زیر را در پی داشته باشد باید به دنبال درمان باشید:
- سردرد صبحگاهی
- درد فک
- خواب ناخوشایند
- خطر آسیب طولانی مدت به دندان‌ها
- بر هم خوردن دندان‌های صاف و مرتب
درمان دندان‌قروچه در خواب می‌تواند شامل اجزای متعددی برای مدیریت درد و همچنین کاهش شدت ساییدن و پیامدهای بالقوه آن باشد. در حالی که اقداماتی وجود دارد که می‌توانید در خانه برای کمک به دندان‌قروچه بردارید؛ مهم است که با دندانپزشک یا پزشک خود صحبت کنید که می‌تواند درمان بهینه را در شرایط خاص شما توصیه کند.
درمان خانگی دندان قروچه در خواب؛ نکات مهم در درمان
چندین نکته درباره درمان خانگی دندان قروچه در خواب وجود دارد که می‌تواند به پیشگیری و رفع تحریک کمک کند.
- از غذاهای سفت مانند آجیل، ذرت بو داده و بسیاری از آب‌نبات‌های سفت خودداری کنید.
- در مورد کره بادام زمینی و سایر غذاهای چسبناکی که جویدن آنها سخت است، احتیاط کنید.
- آدامس نجوید.
- موقعیت خواب یا بالش خود را برای حمایت بیشتر از سر و گردن تنظیم کنید.
- برای تسکین درد از کمپرس گرم یا کیسه یخ استفاده کنید.
برای درمان خانگی دندان قروچه در خواب می‌توانید از تمرینات دهان نیز استفاده کنید.
تمرینات درمان خانگی دندان‌قروچه در خواب؛ 2 تمرین مؤثر و کاربردی
چندین تمرین دهان به کاهش درد و بهبود دامنه حرکتی در فک کمک خواهد کرد. چند دقیقه از این تمرینات چند بار در روز ممکن است به آرامش و کشش عضلات درگیر در ساییدن و فشردن دندان کمک کند.
یکی از تمریناتی که نشان داده است عضلات درگیر در دندان‌قروچه را آرام می‌کند تمرین زیر است:
- لب‌های خود را به آرامی ببندید و از تماس دندان‌های بالا و پایین جلوگیری کنید.
- زبان خود را به سقف دهان خود فشار دهید بدون اینکه به دندان‌های شما برخورد کند.
- این موقعیت را تا زمانی که می‌توانید حفظ کنید.
تمرین دیگری برای کمک به حرکت فک طراحی شده است:
دستان خود را روی مفاصل TMJ خود (محل اتصال فک پایین) قرار دهید.
- به آرامی دهان خود را باز کنید.
- دهان خود را به مدت 5-10 ثانیه باز نگه دارید.
- به آرامی دهان خود را ببندید.
3 بار در روز و هر بار 10 دقیقه ورزش کنید. برای ایجاد یک برنامه ورزشی خاص، با پزشک یا دندانپزشک خود صحبت کنید. بهتر است از فیزیوتراپیست کمک بگیرید. فیزیوتراپیست به شما کمک می‌کند تا تمرینات را به درستی انجام دهید. همچنین از آسیب جلوگیری و حداکثر سطح آرامش عضلانی را به دست آورید.
ماساژ دادن؛ کمک گرفتن از فیزیوتراپیست
برخی از بیماران از ماساژ سر و گردن برای تسکین تنش عضلانی و نقاط درد مربوط به دندان‌قروچه بهره می‌برند. یک ماساژ درمانگر یا فیزیوتراپیست بهترین نوع ماساژ و تکنیک‌هایی که می‌تواند در خانه برای شل کردن فک و عضلات مجاور استفاده کنید را به شما آموزش می‌دهد.
محافظ‌های دهان؛ آتل دندان
محافظ‌های دهانی که گاهی اوقات محافظ‌های شب یا آتل دندان نامیده می‌شوند؛ در هنگام خواب برای مبارزه با دندان‌قروچه مورد استفاده قرار می‌گیرند. این قطعات دهانی، فک را در موقعیت خاصی نگه می‌دارد و مانعی برای به حداقل رساندن آسیب دندان در اثر ساییدن ایجاد می‌کند. برخی از محافظ‌های دهان نیز فک را در وضعیت کمی باز قرار می‌دهند. به ماهیچه‌های ماساژ دهنده (ماهیچه‌های جونده) اجازه می‌دهند در تمام طول شب شل شوند. در حالی که آنها دندان‌قروچه خواب را درمان نمی‌کنند، اما فواید زیر را به دنبال خواهند داشت.
- کاهش میزان سایش دندان‌ها
- مدیریت میزان سردردهای صبحگاهی
- بهبود کیفیت خواب
نوع دیگری از محافظ دهانی، دستگاه پیشرفت فک پایین (MAD) است. MAD بیشتر برای کاهش خر و پف مزمن و آپنه انسدادی خفیف خواب استفاده می‌شود. MAD توسط دندان‌ها در جای خود نگه داشته می‌شود و فک پایین را به سمت جلو قرار می‌دهد. همچنین به باز نگه داشتن راه هوایی کمک می‌کند و در برخی موارد میزان ساییدن دندان‌ها را محدود می‌کند. از MAD معمولاً زمانی استفاده می‌شود که دندان‌قروچه همراه با آپنه خواب وجود دارد.
برخی از محافظ‌های دهان و MAD بدون نسخه در دسترس هستند و می‌توانند متناسب با دهان شما تنظیم شوند. اما بسیاری از بیماران MAD سفارشی را دریافت می‌کنند که توسط دندانپزشک ساخته می‌شوند.
کاهش استرس؛ یک رویکرد طبیعی برای درمان دندان‌قروچه
استرس یکی از عوامل رایج دندان‌قروچه است؛ بنابراین تکنیک‌های آرام‌سازی یک رویکرد طبیعی برای کمک محسوب می‌شوند. استفاده از روش‌های تمدد اعصاب می‌تواند بخش بزرگی از بهداشت خواب باشد. خواب بهتر می‌تواند فرد را قادر سازد تا به روشی سالم‌تر به استرس پاسخ دهد.
داروها؛ قرص برای درمان دندان قروچه
در برخی موارد مقاوم و شدید که روش‌های درمان دیگر، پاسخگو نیستند؛ ممکن است یک متخصص داروها را در نظر بگیرد. داروهای دندان‌قروچه ممکن است مؤثر نباشند و عوارض جانبی زیادی داشته باشند. هنگامی که دندان‌قروچه شدید است، ممکن است چندین نوع دارو از جمله تزریق بوتاکس در نظر گرفته شود. این داروها با تلاش برای کاهش فعالیت عضلات صورت عمل می‌کنند. شایع‌ترین قرص برای درمان دندان قروچه عبارت است از:
- قرص‌های ضد‌افسردگی
- قرص‌های ضداضطراب
- قرص ریسپریدون
- کلونازپام
- سرترالین
قبل از شروع درمان، خطرات و مزایای گزینه‌های درمان دندان‌قروچه را از پزشک خود جویا شوید.
آشنایی با دندان قروچه در طب خونه
در این مطلب از طب خونه شما عزیزان را با انواع، علل و روش‌های درمان دندان قروچه در بزرگسالان و کودکان کردیم. توجه داشته باشید که علل دندان‌قروچه در بزرگسالان با کودکان ممکن است متفاوت باشد. همچنین روش‌های درمان نیز به عوامل مختلفی در کودکان وابسته است. هرگز برای درمان دندان‌قروچه خود یا فرزندتان خودسرانه دارویی را مصرف نکنید. داروها ممکن است عواقب جبران‌ناپذیری برای شما ایجاد کنند. قبل از استفاده از هر روش درمانی با پزشک خود مشورت نمایید.
سؤالات متداول
از چه متخصصانی برای درمان دندان‌قروچه می‌توان کمک گرفت؟
برای درمان دندان‌قروچه می‌توانید از متخصصان زیر کمک بگیرید:
- دندانپزشک
- فیزیوتراپیست
- روان‌شناس
آیا می‌توان از دندان‌قروچه جلوگیری کرد؟
روش خاصی برای پیشگیری از دندان‌قروچه وجود ندارد. با این حال، اگر دندان‌های خود را به هم می‌سابید؛ مهم است که در مورد درمان‌هایی برای کاهش یا جلوگیری از آسیب به دندان‌های خود بدانید.
آیا دندان قروچه عوارضی دارد؟
اگر دندان‌قروچه خفیف است؛ آسیب کمی به دنبال دارد. اگر دندان‌قروچه شما جدی‌تر باشد، می‌تواند به دندان‌های شما آسیب برساند. همچنین ممکن است باعث درد صورت و خواب ضعیف در شما شود. صدای دندان‌قروچه در شب نیز می‌تواند افراد دیگر را اذیت کند.
در مورد دندان‌قروچه در خواب چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر به دلیل دندان‌قروچه در دهان، فک یا گردن خود درد دارید، باید با پزشک یا دندانپزشک خود صحبت کنید. دندان‌قروچه در خواب می‌تواند آسیب جدی به سلامت دهان و خواب شما وارد کند. یک متخصص سلامت می‌تواند به جلوگیری از مشکلات جدی‌تر در مسیر کمک کند.
