دنتو فوبیا یا فوبیای دندانپزشکی یکی از رایج‌ترین ترس‌ها در میان افراد است. این نوع فوبیا منجر به تأخیر درمان‌های دندانپزشکی و در نتیجه مشکلات جدی‌تر دهان و دندان می‌شود. تحقیقات نشان می‌دهد تقریبا تا 15 درصد از مردم جهان به نوعی از دنتو فوبیا رنج می‌برند. این ترس در میان زنان بیشتر از مردان و در میان کودکان و نوجوانان بیشتر از بزرگسالان رواج دارد. چنین افرادی با ریسک بیشتری در درمان مشکلات جدی دندان مواجه می‌شوند. در این مقاله از طب خونه به بررسی عوامل، علائم و راهکارهای مقابله با ترس مراجعه به دندانپزشکی می‌پردازیم. تا انتهای مطالب با ما همراه باشید.
فوبیای دندانپزشکی چیست؟ احساس اضطراب از مراجعه به دندانپزشکی!
برای این که بدانیم فوبیای دندانپزشکی چیست بهتر است ابتدا واژه فوبیا را جداگانه تعریف کنیم. فوبیا نوعی اختلل اضطرابی است که به ترس افراطی از رویداد یا موقعیتی منتهی می‌شود که واقعاً ترسناک و مضر نیست. اما دنتو فوبیا یا فوبیای دندانپزشکی نوعی اختلال است که فرد مبتلا به آن از موقعیتی خاص یعنی رفتن به دندانپزشکی یا مراجعه به دندانپزشک دچار اضطراب و ترس می‌گردد.
تجارب منفی گذشته، سابقه خانوادگی یا احساس از دست دادن کنترل می‌تواند منجر به دنتوفوبیا شود. مواجهه درمانی، تصویر سازی هدایت شده و فنون آرام‌سازی در غلبه بر این اختلال مؤثر خواهد بود.
دنتا فوبیا متفاوت از ترس شدید نسبت به درمان دندان!
نام فوبیای دندانپزشکی با ترس شدید و غیرمنطقی از مکان دندانپزشکی همراه است. افراد مبتلا به دنتو فوبیا حتی زمانی که درد دارند از مراجعه به دندانپزشکی اجتناب می‌کنند. این اضطراب به قدری شدید است که سلامت دندان افراد مبتلا به دنتا فوبیا را به خطر می‌اندازد و بر روابط یا آینده شغلی آنها نیز تأثیر منفی می‌گذارد.
ترس شدید از درمان دندان دارند فقط به پروسه درمان احساس پریشانی و نگرانی دارند. این افراد علی رغم نگرانی‌‌هایشان به مطب دندانپزشک مراجعه می‌کنند. برخی افراد در هر نوع فوبیایی به دندان قروچه مبتلا می‌شوند که یکی از نشانه‌های اضطراب پنهان است.
7عامل ایجاد فوبیا دندانپزشکی؛ از داروی بیهوشی تا سروصدای ابزار!
فرد مبتلا به فوبیا دندانپزشکی از برخی چیزها می‌ترسد که مانع رفتن او به دندانپزشکی می‌شود. عمده‌ترین چیزهایی که به فوبیا دندانپزشکی دامن می‌زند به شرح زیر است:
- داروی بیهوشی: مردم معمولاً از دریافت داروی بی حس کننده نمی‌ترسند، اما از این می‌ترسند که داروی بیهوشی اثر نکند. گروهی دیگری از مردم نگران عوارض جانبی داروی بیهوشی مانند بی‌حسی موقت لب هستند.
- خون: برخی افراد از احتمال خونریزی یا دیدن خون در عمل دندانپزشکی، ترس یا وحشت دارند.
- خفگی: وقتی دندانپزشک دهان بیمار را بی‌حس می‌کند، ممکن است افراد از خفگی بترسند. این گروه از افراد می‌ترسند که نتوانند نفس بکشند.
- دندانپزشک: برخی مردم به دندانپزشک خود احساسات منفی دارند. به ویژه اگر در گذشته، تجربه بدی با دندانپزشک داشته باشند، این احساسات منفی را بیشتر تجربه می‌کنند.
- احساس درد: رویه‌های دندانپزشکی معمولاً با کمی درد همراه است. افرادی که به درد حساسیت زیادی دارند از احساس ناراحتی در طول درمان دندانپزشکی یا پس از آن می‌ترسند.
- آمپول بی‌حسی: گروهی از افراد فوبیای تزریق آمپول دارند. این افراد از تزریق‌هایی می‌ترسند که دندانپزشکان در طول درمان دندان استفاده می‌کنند.
- سر و صدا: ممکن است شخصی از صدای مته و ابزارهای دندانپزشکی بترسد.
شاید جالب باشد که بدانید برخی افراد نیز ممکن است به دلیل بوی مطب دندانپزشکی شبانه روزی یا بوی خاصی احساس اضطراب کنند که در طول درمان دندان به مشامشان می‌رسد.
ترس از دندانپزشکی در بزرگسالان؛ چه کسانی در معرض خطر دنتال فوبیا هستند؟
افرادی که قبلاً به فوبیا یا اختلال اضطرابی از انواع دیگر مبتلا بوده باشند به احتمال زیاد فوبیای دندانپزشکی را نیز تجربه می‌کنند. برخی از دیگر اختلال‌های تأثیرگذار بر ترس از دندانپزشکی در بزرگسالان عبارتند از:
- اختلال اضطرابی
- اختلال هراس
- اختلال مصرف مواد
و برخی دیگر از انواع فوبیا که با دنتال فوبیا مرتبط هستند نیز به شرح زیر است:
- ترس از درد
- ترس از استفراغ
- ترس از لمس شدن
- ترس از پزشک
- ترس از آمپول دندانپزشکی
دنتو فوبیا علل احتمالی خاصی نیز می‌تواند داشته باشد که در بخش بعدی به شرح این علل می‌پردازیم. برای این که بتوانید درمان سه سوته دندان درد را تجربه کنید باید ابتدا بر فوبیای دندانپزشکی غلبه کنید.
علل احتمالی دنتو فوبیا؛ 5 علت شناخته شده!
علاوه برانواع فوبیا یا اختلال که ممکن است با دنتو فوبیا مرتبط باشد عوامل خاص دیگری از جمله سابقه خانوادگی، احساس خجالت، درماندگی، شنیده‌ها و تجارب منفی گذشته نیز بر فوبیای دندانپزشکی اثر می‌گذارند. در این بخش به توضیح مختصری از این 5 عامل می‌پردازیم:
- سابقه خانوادگی: در صورتی که والدین فردی یا اعضای خانواده به اختلال فوبیا یا اختلال اضطرابی مبتلا باشد امکان ابتلا به فوبیای دندانپزشکی نیز در فرد افزایش می‌یابد. همچنین، افرادی که جهش ژنتیکی دارند در مقایسه با سایر افراد اضطراب بیشتری دارند.
- احساس خجالت: کسانی که از نزدیک شدن به دندانپزشک یا متخصص بهداشت به صورت خود احساس عجیبی پیدا می‌کنند نیز بیشتر در معرض فوبیای دندانپزشکی هستند. همچنین، افرادی که نگران ظاهر دندان‌هایشان یا بوی نفس خود هستند در این گروه قرار می‌گیرند.
- احساس درماندگی: تجربه دراز کشیدن روی صندلی و باز نگه داشتن دهان برای مدت طولانی نیز ممکن است باعث شود فرد نترل خود را از دست دادهر دندانپزشکی مضطرب شود.
- ترس از شنیده‌ها: شنیدن صحبت‌های شخصی درباره ترسش از دندانپزشک می‌تواند همان فوبیا را در فرد شنونده ایجاد کند.
- تجارب منفی گذشته: افرادی که تجربه آسیب‌زای منفی در ارتباط با رفتن به دندانپزشکی داشته‌اند فوبیای دندانپزشکی خواهند داشت.
حضور در دندانپزشکی، شنیدنِ صدا دادن فک یا دیدن وسایل دندانپزشکی و فکر کردن به ویزیت دندانپزشکی نیز ترس و اضطراب ناشی از رفتن به مطب را افزایش می‌دهد.
نشانه‌های فوبیای دندانپزشکی؛ لرز، تعریق زیاد و تپش قلب سه علامت رایج است!
کسانی که به دندانپزشک و کلینیک دندانپزشکی فوبیا دارند معمولاً حالات خاصی در بدنشان ظاهر می‌شود که عبارتند از:
- لرز
- تعریق زیاد
- تپیش قلب
- سرگیجه و سبکی سر
- حالت تهوع
- ناراحتی معده
برخی بیماران نیز به محض مراجعه به دندانپزشکی شروع به گریه می‌کنند. همچنین، بعضی اشخاص ممکن است شب قبل از مراجعه دچار اختلال خواب شوند و نتوانند خواب راحتی داشته باشند.
چگونه ترس از دندانپزشکی را از بین ببریم؟ نحوه مدیریت و درمان اضطراب دندانپزشکی!
درمان فوبیای دندانپزشکی با کمک متخصص سلامت روان انجام می‌شود. متخصص در طول درمان دندانپزشکی بیمار را در معرض موقعیت و تصاویری قرار می‌دهد که ممکن است علائم فوبیای دندانپزشکی را در او تحریک نماید. قرار گرفتن در معرض تصاویر، در محیط کنترل شده‌ای اتفاق می‌افتد که بیمار به محرک‌ها پاسخ دهد. بیشتر افراد مبتلا به فوبیای خاص پس از انجام این نوع روان‌درمانی یا گفتاردرمانی علائم‌شان بهبود می‌یابد.
روش‌های کاهش فوبیای دندانپزشکی؛ چند تکنیک کاربردی و مؤثر!
قبل و طول مواجهه با شرایط آزمایشی برای درمان فوبیای دندانپزشکی از تکنیک‌های تنفس و آرامش عضلانی استفاده نمایید. تصاویر یا فیلم‌هایی از افرادی را ببینید که به دندانپزشک مراجعه می‌کنند. به تدریج به و بدون نیاز به درمان خاص به دندانپزشکی رفت‌وآمد کنید. ترس از دندانپزشکی خنده دار باید به نظر برسد. برخی دیگر از روش‌های کاهش فوبیای دندانپزشکی را در زیر بیان می‌کنیم:
- طب سوزنی
- درمان شناختی ـ رفتاری زیر نظر متخصص روان
- حواس‌پرتی با فیلم و موسیقی
- تصویرسازی هدایت شده و تجسم مثبت
- هیپنوتیزم درمانی و تمرکز برای تغییر احساس از موقعیت
- تمدد اعصاب با تنفس عمیق ومدیتیشن
همچنین، دندانپزشک می‌تواند قرص ضد استرس برای آرام شدن بیمارش تجویز کند. قرص ضد استرس برای درمان ترس از درمان دندانپزشکی شامل اکسید نیتروژن (گار خنده) یا آرام بخش iv وریدی می‌شود.
عوارض فوبیای دندانپزشکی چیست؟ شدت یافتن مشکلات دهان و دندان!
هنگامی که افراد به دلیل دنتال فوبیا به دندانپزشک مراجعه نمی‌کنند اغلب سلامت دهان و دندان آنها به خطر می‌افتد. بهداشت ضعیف دهان و دندان نیز منجر به موارد زیر می‌شود:
- دندان های پوسیده
- بیماری لثه (پریودنتال)
- بیماری قلبی (بیماری عروق کرونر)
- دندان‌های از دست رفته
توصیه می‌کنیم با انجام راهکارهای مطرح در این مقاله و صحبت با دندانپزشک درباره اختلال اضطرابی خود حتماً بر فوبیای دندانپزشکی غلبه کنید تا مشکلات بیشتری برایتان ایجاد نگردد.
طب خونه، آرامش و آگاهی برای رسیدن به مقصد سلامتی!
در این مقاله از طب خونه علل، علائم و راهکارهای مقابله با فوبیای دندانپزشکی را مطرح کردیم. سابقه خانوادگی، اختلالات اضطرابی، ابتلا به دیگر انواع فوبیا، تجربه منفی گذشته از دندانپزشکی، احساس خجالت، درماندگی و ترس از شنیده‌ها از جمله علل اصلی دنتال فوبیا به شمار می‌آیند. برای درمان این نوع فوبیا بهتر است راهکارهای آرامبخش، درمان شناختی ـ رفتاری، تنفس عمیق و قرارگرفتن در معرض نمایشی دندانپزشکی را بارها تمرین کنید تا به تدریج بر ترس و اضطراب خود غلبه نمایید.
سؤالات رایج
چگونه بفهمم فرزندم به دنتو فوبیا مبتلاست؟
ترس مداوم کودک همراه با بی‌قراری از دندانپزشک می‌تواند علامت فوبیای دندانپزشکی در کودکان باشد. اگر کودک خیلی کوچک باشد توضیح پروسه درمان برایش بسیار دشوار خواهد بود.
فوبیای دندانپزشکی را چگونه تشخیص دهیم؟
اگر هنگام فکر کردن به دندانپزشکی یا ملاقات با دندانپزشک مضطرب می‌شوید احتمال ابتلا به فوبیای دندانپزشکی در شما زیاد است. همچنین، دندانپزشک یا مشاور نیز می‌تواند علائم ترس را بررسی کند.
ترس از آمپول دندانپزشکی را چگونه درمان کنیم؟
برای کاهش ترس از آمپول دندانپزشکی می‌توانید با دندانپزشک صحبت کنید تا در صورت امکان از بی‌حسی یا اسپری قوی‌تر لثه استفاده کند. همچنین، دندانپزشک راهکارهایی برای کاهش اضطراب بیمار بلد است.
آیا برای درمان فوبیای دندانپزشکی از دارو هم استفاده می‌کنند؟
بله، دندانپزشک ممکن است از داروهای آرامبخش یا ضد اضطراب برای کاهش ترس بیمار از دندانپزشکی استفاده کند.
آیا فناوری‌های جدید دندانپزشکی به کاهش دنتا فوبیا کمک کرده‌اند؟
بله، استفاده از لیزر و روش‌های دیجیتال باعث شده تا بیماران مبتلا به فوبیای دندانپزشکی راحت‌تر درمان شوند.
